ساخت و اعتباریابی مقیاس خودپنداره مبتنی بر مبانی انسان شناسی اسلامی (دیدگاه جوادی آملی)

خودپنداره و ابزارهای اندازه‌گیری آن در مکاتب روان‌شناسی پایه، عمدتاً مبتنی بر مبانی انسان‌گرایی تعریف شده‌اند؛ درحالی‌که در کشور ما برای شناخت مبانی اساسی باید دیدگاه اسلامی ‌را مورد بحث قرار داد. هدف از پژوهش حاضر، ساخت مقیاس خودپنداره مبتنی بر مبانی انسان‌شناسی اسلامی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در دانشجویان بود. مقیاس خودپنداره دارای پنجاه گویه است که این گویه‌ها با استناد به مولفه‌های انسان‌شناسی آیت‌الله جوادی آملی و با روش تحلیل محتوا استخراج شده‌اند. به‌منظور بررسی خصوصیات روان‌سنجی این مقیاس، تعداد 530 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تهران به‌وسیله نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و ایشان با تکمیل مقیاس خوپنداره، در پژوهش شرکت کردند. نتایج تحلیل عاملی به‌روش مولفه‌های اصلی، نشان‌دهنده وجود پنج مولفه خودپنداره بود که به‌ترتیب «خودِ مادی»، «خودِ فطری»، «خودِ اجتماعی»، «خودِ مذهبی» و «خودِ کائناتی» نام‌گذاری شدند. ضرایب همبستگی بین خرده‌مقیاس‌های پرسش‌نامه، خودپنداره با نمره کلی پرسش‌نامه خودپنداره ساراسون مثبت و در سطح 99 درصد اطمینان معنادار بود. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس نیز 0.906 محاسبه شد. به‌طور کلی، یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس خودپنداره از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.

construction and validation of a self-perception scale as per the principles of islamic anthropology (ayatollah javadi amoli's viewpoint)

self-perception and its tools of measurement in basic psychology schools are mainly introduced according to humanistic principles, while in our country, the islamic perspective must be addressed to understand the fundamental principles. in his research, the author aims to construct a self-perception scale based on the principles of islamic anthropology and to investigate its psychometric properties in students. the self-perception scale is of fifty accounts which have been extracted from the components of ayatollah javadi amoli's anthropology and through content analysis method. in order to examine the psychometric properties of this scale, a total of 530 students from the azad islamic university of tehran were selected through random sampling who participated in the study by completing the self-perception scale. the results of the factor analysis using the principal components method indicated the presence of five components of self-perception, called material self, innate self, social self, religious self, and cosmic self, respectively. the correlation coefficients between the subscales of the questionnaire and the overall score of the sarason self-conception questionnaire turned out to be positive and statistically significant at the 99% confidence level. the cronbach's alpha coefficient for the overall scale was also calculated as 0.906. overall, the findings of the current research says that the self-perception scale reveals adequate validity and reliability.