چیستی رابطة صمیمانه در قرآن و روایات

هدف این پژوهش، شناسایی ماهیت و چیستی رابطة صمیمانه در قرآن کریم و روایات اسلامی است؛ برای گردآوری و تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل کیفی محتوای متون اسلامی استفاده شده و نتایج ذیل حاصل شد: 1. علاقه‌ها و پیوندهای خالص، نزدیک، شدید و بلندمدت دو یا چندجانبة همراه با خودفاش‌سازی، بی‌طرفی و عدالت، اجزای تشکیل‌دهندة رابطه صمیمانه است؛ 2. عبور از یک رابطة سطحی به رابطة صمیمانه ویژگی‌هایی را می‌طلبد که می‌توانند ماهیت و چیستی این رابطه را تشکیل دهد؛ این ویژگی‌ها در روان‌شناسی عبارتند از: 1. تاثیرگذاری عاطفی؛ 2. رازدل‌گویی؛ 3. پایداری؛ 4. صداقت؛ 5. همدلی. اما ویژگی‌های رابطة صمیمانه در منابع اسلامی بنیادی‌تر و اساسی‌تر بوده و از نظر کمی رابطه‌های کمتری را شامل شده و به لحاظ کیفی از عمق و شدت بیشتری برخوردار است. این ویژگی‌ها عبارتند از: 1. خدامحوری؛ 2. اخلاص؛ 3. پایداری؛ 4. تاثیرگذاری عاطفی. هر یک از این چهار ویژگی‌ نشانه‌‎های خاص خود را دارند و حتی پایداری در منابع اسلامی با پایداری در رابطة صمیمانه از نظر روان‌شناختی تفاوت روشنی دارد؛ در این منابع علاوه بر تاکید به پایداری دوستی در دنیا، دوستان صمیمی نگرش و گرایش به آخرت را نیز در طرف مقابل مورد نظر قرار می‌دهند. به این ترتیب، علاوه بر آنکه در ویژگی ایمان به خدا و اخلاص، رابطة صمیمانه بر اساس منابع اسلامی از رابطة صمیمانه روان‌شناختی متمایز می‌شود، در نحوة دوام دوستی نیز رابطه صمیمانه مبتنی بر منابع اسلامی تفاوت فاحشی با وجود همین ویژگی در رابطه صمیمانه روان‌شناختی دارد.