تاثیرات فرایند تدوین آینده ‏پژوهانه اسناد سیاست‏گذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام

آینده‌ پژوهی در حوزه ‏های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و علم و فن‌آوری تلاش دارد تا رویکرد انتخاب آگاهانه، برنامه‌ریزی فراگیر و تعامل هوشیارانه با دنیای آشوبناک و پیچیده آینده‌ را متناسب با هنجارها، باورها و ارزش‌های هر جامعه، برای رهبران، مدیران و سیاست‏گذاران فراهم سازد. از گذشته تا امروز ناکارآمدی الگوهای برساخته بشر خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره جوامع وارد کرده است. این چالش در حوزه تدوین اسناد سیاست‏گذاری فناوری نیز به خوبی مشهود است. استعانت از باورهای اعتقادی، آموزه‏های اسلامی و رویکرد آینده ‏پژوهانه همچون ارکانی سه‏ گانه ما را به سوی تاثیرات فرایند تدوین آینده ‏پژوهانه اسناد سیاست‏گذاری فناوری انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای جهان اسلام سوق خواهد داد. این تحقیق با ماهیتی کیفی، از روش تحلیل اسناد با رویکرد استنباطی و استنتاجی بهره گرفته است. پیشینه تحقیق؛ اسناد سیاست‏گذاری فناوری کشور انتخاب شد و به دلیل وجود تنوع، تعدد و از طرفی مطالعات نقادانه و تحلیلی مناسب بر روی اسناد سیاست­گذاری حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات حوزه مزبور به‌عنوان قلمرو تحقیق برگزیده شد. مطالعات تحلیلی و نقادانه ‏ای که بر روی اسناد حوزه «فاوا» انجام شده است، تحت عنوان مطالعه موردی پژوهش انتخاب شد. بررسی استنباطی تحقیق بیشتر بر روی منابع ارزشمندی است که سیاست­گذاران را در امر سیاست‏گذاری معطوف به داشته­ ها و آموزه ‏های دینی کرده است، بنابراین منابع مورد ‌نیاز جمع‌آوری، مطالعه و فیش‌برداری شد تا بتوان داده‌های لازم را استخراج، طبقه‌بندی و مورد بهره‌برداری قرار داد. از آنجایی که سیاست‏گذاری بازتاب ارزش ‏های یک جامعه به‌شمار می‏رود، باید اسناد سیاست‏گذاری‏ در راستای ارزش­ ها، هنجارها و معیارهای اعتقادی هر جامعه تدوین شوند. سیاست‏گذاری در حوزه فناوری به‌عنوان محرک جوامع پیشرفته و در حال پیشرفت یقیناً از این ویژگی مستثنی نبوده و باید از الگوهای ارزشی حاکم بر جوامع پیروی کند. بنابراین مسئله تحقیق، عدم وجود الگوی مناسب و مبتنی بر رویکردهای انقلابی، دینی و آینده ­پژوهانه در تدوین اسناد سیاست‏گذاری فناوری است که بتوان آن را برای سایرکشورهای جهان اسلام پیشنهاد داد. بدیهی است در نهایت طراحی و ارائه این الگو، نوآوری و هدف تحقیق خواهد بود که به‌عنوان موضوعی بدیع تاکنون به آن در این ابعاد و با این رویکرد پرداخته نشده است.