گستره مفهوم عدالت در اندیشه امام خمینی رحمه ا...علیه

عدالت به عنوان یکی از مسائل پایدار فلسفه سیاسی از زوایای مختلفی قابل بحث و نظریه‌پردازی است. چه هنگام نظریه‌پردازی در باب عدالت و چه هنگام خوانش آراء اندیشمندان درباره این مفهوم، معناشناسی عدالت یا به عبارتی تصور معنایی که به هنگام کاربست این واژه به وجود می‌آید از یک سو و حیطه‌های وجودی که عدالت در آنها معنادار است از سوی دیگر، از مسائل آغازین و مهم عدالت‌پژوهی به شمار می‌رود. این نوشتار در صدد است تا با توصیف و تحلیل آراء امام خمینی(ره) در این باره و به طور مشخص در نسبت با چهار مفهوم «توازن»، «تساوی»، «استحقاق» و «وضع شیء فی موضعه» که همواره در طول تاریخ عدالت‌پژوهی ملازم مفهوم عدالت بوده‌اند، به معناشناسی ایشان درباره عدالت و همچنین حیطه‌های وجودی که از دید ایشان مفهوم عدالت در آن معنادار است، دست یابد. آراء امام خمینی(ره) گویای این خواهد بود که تمامی معناشناسی‌های عدالت که متناظر با مفاهیمی چون توازن، تساوی و استحقاق ارائه شده است، به معنای «وضع شیء فی موضعه» باز می‌گردد. همچنین، روشن خواهد شد که عدالت به ویژه با معنای یادشده، از دید ایشان در چهار حیطه تکوین الهی، تشریع الهی، حیات درونی انسان و حیات اجتماعی انسان، معنادار است.