علت‌شناسی اعتصاب مطبوعات در دوره دولت جعفر شریف‌امامی(مهر 1357) و جایگاه آن در روند شکل‌گیری انقلاب اسلامی

مطبوعات پرشمارگان ایران در روزهای پرحادثه مهر ماه سال 1357 برای نخستین بار در تاریخ مطبوعات این سرزمین، جهت کسب تضمین آزادی خود از سوی دولت، دست به اعتصابی سراسری و تاثیرگذار زدند. پژوهش حاضر با جستجو در منابع متنوع و به ویژه نشریات آن زمان و با بهره‌گیری از روش توصیفی و تبیینی درصدد پاسخ به این پرسش است که چه عللی در زمینه‌سازی و شکل‌گیری این اعتصاب نقش داشتند؟ در این مقاله این فرضیه مطرح است که در اعتصاب مطبوعات، برخلاف ظاهر، حضور نظامیان در تحریریه نشریات نه علت تام، که فقط جرقه شکل‌گیری اعتصاب بود و در لایه‌های این اعتصاب، علل دیگری قابل ردیابی است. این نوشتار در نهایت به این جمع‌بندی رسیده که اعتصاب مطبوعات را باید حاصل کشمکش تاریخی و همیشگی اصحاب مطبوعات و حاکمیت در دوره پهلوی تلقی کنیم که در کنار دو عامل دیگر، «حضور تشکلی به نام سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات» و «فضای مبارزاتی و انقلابی سال 1357»، زمینه‌های چنین واکنشی را محقق کرد. به اضافه اینکه بهانه لازم برای شکل‌گیری اعتصاب، حضور ماموران نظامی در تحریریه اطلاعات و کیهان بود؛ این اقدام بدون هماهنگی و برخلاف میل دولت وقت بود و نشان از اختلاف نظر جدی در ارکان تصمیم‌گیرنده کشور داشت. این عوامل در کنار عواملی مثل «بی‌نتیجه بودن سایر اقدامات اصحاب مطبوعات در برابر فشار حکومت» و «خواست عمومی جامعه و نیاز مطبوعات به حرکتی انقلابی» به شکل‌گیری و تداوم اعتصاب اصحاب مطبوعات منجر شد.