چگونگی شکل‌گیری گفتمان انقلابی در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی (با بهره‌گیری از رویکرد گفتمانی لاکلائو و موف)

هدف: هدف اصلی نوشتار حاضر تبیین چگونگی شکل گیری انقلاب اسلامی با بهره گیری از رویکرد گفتمانی لاکلائو و موف است. بنابراین، در نوشتار حاضر کوشیده ایم به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه می توان با بهره گیری از مباحث گفتمانی لاکلائو و موف، و نظرات آن ها در باب نحوه ی شکل گیری «گفتمان انقلابی»، پیروزی انقلاب اسلامی را توضیح داد؟روش‌شناسی پژوهش: در این مقاله از روش‌شناسی کیفی برای اکتشافِ چگونگی شکل گیری گفتمان انقلاب اسلامی استفاده شده است. براین ‌اساس، استدلالاتی تحلیلی ارائه شده که بنیانشان بر پیش‌فرض‌هایی استوار است که از چارچوب مفهومی گفتمانی لاکلائو و موف می‌آید.یافته‌ها: همانند آن چه لاکلائو و موف می گویند، مطالبات عمومیِ برآورده نشده نقش مهمی را در گسترش زنجیره ی هم ارزی گفتمان انقلابی ایفا کردند، اما گفتمان انقلابی در ایران، نه تحت تاثیر دال تهی «مردم»، بلکه بر اساس دال «اسلام سیاسی شیعی» انسجام خود را در تقابل با «گفتمان اصلاحی» که گزاره ی اصلی آن «لزوم سلطنت صرف شاه و نه حکومت کردن او» بود، شکل داد؛ به طوری که حوادثی نظیر اعتراضات طلاب قم در خرداد 1354، درگذشت مشکوک علی شریعتی و مهم‌تر از همه وفات شبهه ناک مصطفی خمینی و انتشار مقاله‌ی موهون 17 دی 1356، به همراه عدم تساهل امام خمینی(ره) نسبت به پذیرفتن گفتمان اصلاحی، سایر گروه های سیاسی و اجتماعی فعال در جامعه را مجاب کرد که از گفتمان اصلاحی فاصله گرفته و ذیل گفتمان انقلابی جمع شوند و به مبارزه با رژیم پهلوی بپردازند.نتیجه‌گیری: گفتمان انقلابی در ایران حاصل گسترش هم زمان زنجیره ها ی هم ارزی و تفاوت بود. بنابراین، تفاوت های قابل ملاحظه ای با شکل گیری گفتمان انقلابی و پوپولیسم نزد لاکلائو و موفه دارد.