دین و قدرت از قدرت معنوی تا قدرت سیاسی (مورد مطالعه انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر نظریه فطرت امام خمینی(ره))

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش قدرت معنوی دین در ایجاد قدرت اجتماعی و سیاسی در فرایند انقلاب اسلامی ایران می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش واسازی به مطالعه اسناد، مضامین گفتاری و نوشتاری آثار بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و به بررسی سطوح خرد و میکروفزیک قدرت در فرایند انقلاب می‌پردازد.یافته‌ها: بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی(ره) می‌توان مقوله قدرت را در دو پارادایم قدرت معنوی و مادی تقسیم نمود. به‌طور طبیعی میان دین و قدرت درسطوح مختلف -معنوی، اجتماعی و سیاسی- پیوند برقرار است. امام خمینی(ره) برای مبارزه با رژیم پهلوی با تکیه بر قدرت معنویِ دین، به احیای هویت مقاومت اسلامی پرداخت. همسویی ایدئولوژی اسلامی با هویت مقاومت، قدرت معنوی دین را به قدرت اجتماعی مبدل نمود. بکارگیری نمادها و نهادهای مذهب تشیع، مناسب‌ترین بستر را برای شکل‌دهی کنش‌های انقلابی- نه واکنش‌ها- فراهم ساخت و قدرت اجتماعی دین را به قدرت سیاسی ارتقاء داد. قدرت سیاسی دین با مداخله در قدرت حاکم حاکمیت پهلوی دوم را به انفعال و سقوط کشاند.نتیجه‌گیری: از بین انواع قدرت فقط قدرت معنوی دینی است که به دلیل همسویی با فطرت انسانی از ماهیت رادیکال و سلطه‌گرانه برخوردار نمی‌باشد.

religion and power; from spiritual power to political power (case study of islamic revolution of iran based on theory of nature’s imam khomeini))

purpose: the main purpose of this research is to examine the role of the spiritual power of religion in creating social and political power in the process of the islamic revolution of iran.research methodology: using the deconstruction method, this research studies the documents, spoken and written themes of the works of the founder of the islamic revolution of iran and examines the microphysical levels of power in the process of the revolution.data: according to imam khomeini’s theory of two fitrahs, the category of power can be divided into two paradigms of spiritual and material power. naturally, there is a link between religion and power at different levels - spiritual, social and political. imam khomeini, in order to fight against the pahlavi regime, started to revive the identity of islamic resistance by relying on the spiritual power of religion. the alignment of islamic ideology with the identity of resistance turned the spiritual power of religion into social power. using the symbols and institutions of the shia religion provided the most appropriate platform for the formation of revolutionary actions - not reactions - and elevated the social power of religion to political power. the political power of religion, by interfering with the ruling power, made the second pahlavi rule collapseconclusion: among the types of power, only the spiritual power of religion which does not have a radical and domineering nature due to its alignment with human nature.