بررسی داده بنیاد مصلحت سیاسی در اندیشه امام خمینی(ره) «مدلول، مرجع و مرجع تشخیص و غایت مصلحت»

هدف: تبیین «مصلحت سیاسی» بر اساس مدل نظری مبتنی بر اندیشه امام خمینی(ره) صورت گرفته و می‌کوشد نشان دهد که چگونه «مصلحت سیاسی» مهم‌ترین مولفه تعیین کننده در سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی است.روش‌شناسی پژوهش: با «روش داده بنیاد» ابتدا از مکتوبات و بیانات امام(ره) همه واژه‌هایی که دلالت صریح بر مفهوم مصلحت سیاسی داشت استخراج گردید و سپس در مدلی نظری در ارتباطی ساختاری میان شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها ارائه شد.یافته ‌ها: مطالعات در این موضوع معمولاً در سطح بررسی تطبیقی فقهی باقیمانده و نتوانسته‌اند به راهبردهایی عملی برای تصمیم‌گیری سیاسی مبدل شوند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که امام خمینی(ره) به دلیل ابتنای نیابت ولایت فقیه بر شان «سلطانی و سیاسی» پیامبر اسلام(ص)، آن را واجد احکام سلطانی و حکومتی فراتر از فقه و احکام فرعی اسلام می‌داند. بر این اساس مصلحت به‌عنوان تکلیفی الهی برای خروج از بن‌بست به‌مثابه راهی برای حل معضلات حکومت اسلامی به‌مثابه اهم احکام الهی بوده و رهبر جامعه اسلامی دارای اختیارات مشابه با پیامبر و امیرالمومنین در حکومت می‌باشد و خود مرجع اصلی تشخیص مصالح جهان اسلام و نظام اسلامی هست.نتیجه‌ گیری: «مصلحت سیاسی» از منظر امام خمینی(ره) امری سیال بوده که حسب تغییرات سیاسی و اجتماعی می‌تواند تغییر نماید و بر هر امر دیگری در اسلام مقدم است. مرجع مصلحت، «نظام سیاسی» است و غایت آن «حفظ نظام» می‌باشد.

a study of the data of the foundation of political expediency in imam khomeini’s thought meaning, reference and reference of diagnosis and expediency

studies show that &political expediency& is the most important determining factor in the domestic and foreign policy of the islamic republic. despite extensive research in this field, these studies usually remain at the level of comparative jurisprudential study and provide a theoretical model based on the thought of imam khomeini is one of the important political needs of the country. accordingly, in this research, using the &data foundation method&, first the text of imam khomeini’s letters and statements were referred to, and all the words that had a clear implication on the concept of political expediency were extracted and presented in a theoretical model. the results of this study show that imam khomeini, due to the fact that velayat-e-faqih represents the &royal and political& status of the prophet of islam (pbuh), considers it to have royal and governmental rules beyond the jurisprudence and sub-rules of islam. accordingly, expediency as a divine duty to get out of the impasse as a way to solve the problems of the islamic government as the most important divine commands and therefore the leader of the islamic community has the same authority as the prophet and the amir al-mu’minin in government and the main authority to identify strategies and issues. there is islam and the islamic system. expediency is a fluid and flexible thing that can change according to political and social changes and takes precedence over anything else in islam. the reference or object is the expediency of the &political system or the islamic republic& and the end of the expediency is the &maintenance of the system&.