اقتصاد و سیاست در دهه اول انقلاب و تاثیر آن در شکل گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

هدف: انقلاب اسلامی ایران از ابتدای دهه ی 1360، الگوی کنش سیاست خارجی کشور را  دست خوش تحولاتی بنیادین کرد. درک دلایل این تغییر و تحول در سیاست خارجی، به دلیل اینکه دوره ی شکل گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی است، مسئله ای محوری است. از این رو، این مقاله درصدد درک و تبیین عوامل شکل دهنده به جهت‌گیری سیاست خارجی در این دوره است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش بر بهره گیری از روش شناسی رهیافت اقتصاد سیاسی به‌عنوان یک روش تحلیلی التقاطی باترکیبی از روش های تحلیلی و تئوری های رشته های مختلف علوم اجتماعی متکی است. لذا اساساً محور این تحلیل تعامل میان دولت و بازار به‌عنوان تجسم سیاست و اقتصاد در دنیای جدید می باشد. بنابراین، از شناخت شناسی، هستی شناسی و روش شناسی متکثر برخوردار است. یافته‌ها: بر این اساس شکل گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی بازتاب تغییر ماهیت دولت به معنی ساخت و ایدئولوژی قدرت، ساختار اقتصادی و سیاست های ناشی از آن و ماهیت نیروهای اجتماعی و نوع رابطه آنها با قدرت مستقر در یک فضای متعامل است. نتیجه‌گیری: بدین ترتیب، در پرتو هژمونی نیروهای سیاسی اسلام‌گرا و به حاشیه رفتن سایر نیروهای سیاسی ساختار قدرت متمرکز شکل گرفت. در این شرایط با غلبه گرایش های مردم گرایانه اقتصادی و تاکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی تاکید بر الگوی درون زای توسعه مورد توجه قرار گرفت و اتکای به اقتصاد نفتی به‌عنوان عامل تامین‌کننده منابع اقتصادی دولت پایدار ماند. اتکای این دولت با الگوی مشارکت بسیج گرایانه و در پیوند و پشتیبانی نیروهای اجتماعی مذهبی و مستضعف رقم می خورد که با منافع و ارزش های این طبقات همسویی و همراهی داشت. لذا در اثر این تعامل سیاست خارجی جهت گیری تجدیدنظر طلبانه و در مخالفت با ارزش ها و ساختار نظام بین الملل شکل گرفت.

Economics and Politics in the First Decade of the Revolution and its ImpactIn the formation of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran

The Islamic Revolution, especially since the year 1360, with the hegemony of the Islamist faction, has created massive changes in the political and social life of the Iranian society. Following this model of foreign policy action, the country has undergone fundamental changes in the tendency towards unity and coalition with the West to subjugate and even oppose international norms and institutions and power structure. Understand the reasons for this change. Foreign policy is a pivotal issue due to the formation of the foreign policy of the Islamic Republic.Hence, this article seeks to understand and explain the factors shaping the orientation of foreign policy in this period. Accordingly, the question was raised about how foreign policy of the Islamic Republic of Iran was shaped in this period and in what theoretical framework could this situation be explained and analyzed? The hypothesis is that the formation of the foreign policy of the Islamic Republic reflects the change in the nature of the state, which means the construction and ideology of power, the economic structure and policies resulting from it, and the nature of social forces and the kind of relationship they have with the power established in an interactive atmosphere. In order to obtain a more comprehensive model, the analysis of this research should use a political economic approach.