تاثیر تیمارهای مختلف هورمونی و مواد کمک‌ریشه ‏زا بر ریشه‏ زایی قلمه ارقام زیتون فیشومی و شیراز

پژوهش حاضر به منظور یافتن روشی مناسب جهت افزایش ریشه‏زایی قلمه‏های سخت‌ریشه‏زای زیتون انجام شده است. این آزمایش با 15 تیمار و 2 رقم (فیشومی و شیراز) به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نوع رقم به عنوان فاکتور اصلی و تیمار‏های هورمونی به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. تیمارها شامل استفاده از هورمون اسید ایندول بوتیریک (iba) با غلظت‏های 2000، 4000 و 6000 میلی‏گرم در لیتر و اسید نفتالین استیک (naa) با غلظت 2000 میلی‏گرم در لیتر به تنهایی و یا همراه با آسکوربیک اسید با غلظت 2% و پر‏اکسید هیدروژن (h2o2) با غلظت 5/3 درصد استفاده گردید. همچنین، از آب مقطر به عنوان تیمار شاهد استفاده شد. پس از گذشت 110 روز، تعداد قلمه‏های ریشه‏دار شده، تعداد قلمه‏های جوانه‏زده، تعداد ریشه در هر قلمه و متوسط طول ریشه در هر قلمه ثبت گردید. نتایج نشان داد که میزان ریشه‏زاییدر رقم شیراز بیشتر از رقم فیشومی بود. تیمار‏های هورمونی در تمام شاخص‏های مورد اندازه‏گیری در سطح 1% آزمون دانکن اختلاف معنی‎دار داشتند. ترکیب هورمون iba با غلظت 4000 میلی‏گرم در لیتر به مدت 5 ثانیه به همراه پر‏اکسید هیدروژن با غلظت 5/3 درصد به مدت 30 ثانیه بیشترین تاثیر در افزایش ریشه‏زاییقلمه‏های زیتونرا داشت. همچنین، بعد از تیمارفوق، ترکیب هورمون iba با غلظت 4000 میلی‏گرم در لیتر به مدت 5 ثانیه به همراه آسکوربیک اسید با غلظت 2% به مدت 15 دقیقه تاثیر بیشتری بر افزایش ریشه‏زاییداشت. بنابراین، با توجه به نتایج این آزمایش می‏توان گفت که استفاده از مواد کمک‌ریشه‏زا به همراه هورمون‏های ریشه‏زایی، تاثیر مثبتی بر بهبود ریشه‏زایی قلمه‏های ارقام سخت‌ریشه‏زای زیتون داشته است.

Effect of different hormonal treatments and rootingcofactors on rooting of olive cultivars )Fishomi and Shiraz(

This research was conducted to find an appropriate method to increase rooting percentage in difficult to root olive cultivars. This experiment, with 15 treatments  and 2 cultivars (Fishomi and Shiraz) was arranged as a splitplot based on  completely randomized design and four replications. The main factor was cultivar and the submain factor was hormonal treatments.  Treatments consisted of indole3butyric acid) IBA ((concentrations of 2000, 4000 and 6000 mg/L) and naphthalene acetic acid )NAA( with concentration of 2000 mg/L alone or with 2% ascorbic acid and 3.5% H2O2. Meanwhile, distilled water was taken as control treatment. After 110 days, number of rooted cutting, number of cuttings with buds, number of roots per cutting and root length in each cutting. Results showed that rooting percentage in Shiraz cultivar was more than Fishomi cultivar. Hormonal treatments had significant difference in all the measured traits (P≤0.01). Combination of 4000 mg/L IBA for 5 seconds plus 3.5% H2O2 for 30 seconds was the most effective treatment in rooting of the olive cuttings. Also, the next effective treatment on rooting of the cuttings was 4000 mg/L IBA for 5 seconds plus 2% ascorbic acid for 15 minutes. Therefore, with regards to the results of this research, it could be stated that using cofactors plus rooting hormones, has had positive effects on improving the rooting in difficult to root olive cultivars.