اثر آبیاری با پساب صنعتی بر روند تغییرات برخی فلزات سنگین در خاک و گیاه تربچه (raphanus sativus)

کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی محسوب می شود. از این رو، استفاده از منابع آب غیر متعارف نظیر فاضلاب های تصفیه شده شهری و صنعتی در این مناطق مورد توجه قرار گرفته است. ورود پساب به خاک ممکن است باعث انباشته شدن فلزات سنگین در خاک شود. آلودگی خاک به این فلزات موجب جذب به وسیله گیاه و ورود آنها به زنجیره غذایی می گردد. در این پژوهش گلخانه ای، تغییرات غلظت فلزات سنگین (روی، مس، کادمیوم، نیکل، سرب، آهن و منگنز) حاصل از مصرف پساب صنعتی در خاک و گیاه تربچه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و آبیاری با درصدهای مختلف پساب (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) انجام گرفت. نتایج تجزیه شیمیایی خاک نشان داد که آبیاری با پساب سبب افزایش معنی دار نسبت جذب سدیم (sar)، میزان شوری (ece) و میزان کلر خاک شد. در حالی که کاربرد درصدهای مختلف پساب در مقایسه با تیمار شاهد، به طور معنی داری (01/0pamp;le;) سبب کاهش اسیدیته خاک گردید. نتایج نشان داد که غلظت کل و فراهم عناصر سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب تصفیه شده بیشتر از غلظت این عناصر در خاک آبیاری شده با آب معمولی بود؛ ولی مقدار آنها از حدود بحرانی عناصر سنگین در خاک کمتر بود. بدین لحاظ، تاثیر نامناسبی بر کیفیت خاک ایجاد نکرد. بعلاوه، آبیاری با پساب بر افزایش غلظت عناصر سنگین در غده و اندام هوایی گیاه تربچه موثر نبود.

Effect of irrigation with industrial treated wastewater on variation trend of some heavy metals in soil and radish (Raphanus Sativus) plant

Limited water resources in arid and semiarid regions are one of the major limiting factors in agricultural production. Thus, unconventional water resources, such as urban and industrial treated wastewater, may be used for irrigation. Application of wastewater to soil may cause accumulation of heavy metals (HMs). Soil pollution causes uptake of these metals by plants and their entrance to food chain. In the present greenhouse research, concentration variations of HMs (zinc, copper, cadmium, nickel, iron and manganese) in soil and radish plant were investigated. The experiment was conducted as a completely randomized design with three replications and irrigation with different percentages of treated wastewater (0, 25, 50, 75 and 100%). Results of soil chemical analysis showed that irrigation with treated wastewater significantly increased sodium adsorption ratio, salinity level and chloride content of soil. While, using different percentages of treated wastewater decreased significantly (Pamp;le;0.01) soil pH. Results revealed that total and available concentrations of HMs in soil irrigated with wastewater were higher than the those in soil irrigated with tap water. However, metal concentrations were much lower than the critical limits in soil. Therefore, had no adverse effects on soil quality. The results also showed that HM concentration in roots and aerial parts of radish plant was not increased significantly as a result of wastwater irrigation.