اثر بستر‌های مختلف کشت و شوری بر رشد و عملکرد کلم بروکلی (Brassica Oleracea Var. Italica) در سیستم کشت بدون خاک

شوری مسئله بسیار جدی برای توسعه کشاورزی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک، به شمار می رود. از طرف دیگر، مزایای متعدد کشت بدون خاک در این مناطق سبب گسترش استفاده از این سیستم ها شده است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر بسترهای مختلف کشت و تنش شوری بر ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد کلم بروکلی، آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور بستر کشت (کوکوپیت، پرلایت، ماسه، 25% کوکوپیت+ 75% پرلایت، 75% کوکوپیت+ 25% پرلایت و 50% پیت+ 50% پومایس) و سه سطح شوری (صفر، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم) با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که بستر کشت، سطوح مختلف شوری و اثر متقابل آنها تاثیر معنی‌داری بر ویژگی های مورفولوژیک، تعداد روز تا گل‏دهی، وزن تر و خشک برگ، غلظت عناصر غذایی و وزن سر داشت، به طوری که بیشترین مقادیر فاکتورهای ذکر شده در تیمار سطح شوری صفر و بستر کشت 50% پیت+ 50% پومایس به‏دست آمد. این بدان معنی است که بستر کاشت بر تاثیر شوری روی گیاهان موثر می­باشد. سطوح زیاد شوری باعث کاهش رشد و عملکرد کلم بروکلی شده و این کاهش رشد با کاهش میزان کلروفیل و غلظت عناصر کلسیم، پتاسیم و آهن و افزایش غلظت سدیم و کلر در بافت برگ همراه بود. بهترین ترکیب بستر کشت، چه در شرایط شور و چه در شرایط غیر شور، 50% پیت+ 50% پومایس بود. اگرچه کلم بروکلی در بستر پرلایت رشد مناسبی نداشت، ولی باعث زودرسی آن شد. در این آزمایش، تیمار شوری علاوه بر کاهش وزن سر، کیفیت محصول کلم بروکلی را نیز کاهش داد. با توجه به نتایج به‏دست آمده، بستر 50% پیت+ 50% پومایس مناسب‌ترین بستر برای تولید کلم بروکلی بود.

Effects of different substrates and salinity on growth and yield of broccoli (Brassica oleracea var. italica) in soilless culture

Salinity is a very serious problem for agricultural development, especially in arid and semiarid regions. On the other hand, many benefits of soilless culture have caused the expansion of these systems in these areas. In this research, in order to investigate the effects of different substrates and salinity stress on physiological characteristics and yield of broccoli, an experiment was conducted as factorial, in which the main factor was substrate (cocopeat, perlite, sand, 25% cocopeat+75% perlite, 25% perlite+75% cocopeat and 50% peat+50% pumice) and the sub factor was salinity stress (0, 100 and 150 mM NaCl) with 4 replications. Results indicated that substrate, different levels of salinity and their interaction had significant effects on morphological characteristics, days to flowering, fresh and dry weight of leaves, nutrients concentration and weight of the broccoli head. Maximum values of the aforementioned factors were observed in the zero salinity level and 50% peat+50% pumice substrate. This means that substrate can be effective on the effect of salinity on plants. High levels of salinity caused a reduction in growth and yield of broccoli and this growth reduction was accompanied by the reduction of chlorophyll and content of Ca, K, and Fe and increased Na and Cl concentration in leaf tissue. The best growing medium, either in saline or nonsaline conditions, was 50% peat+50% pumice. Although broccoli growth was not suitable in perlite medium, this substrate caused its early maturing. In this experiment, salinity treatment reduced the head weight of broccoli, in addition to decreasing the quality of yield. According to the results, 50% peat+50 pumice is recommended as a proper substrate for production of broccoli.