غربال ژنوتیپ‌های مختلف گندم در پاسخ به کلات معمولی و کود نانوکلات‌آهن در محلول غذایی

در سال های اخیر، تحقیق در رابطه با کاربرد ترکیبات نانو در زمینه های مختلف، از جمله در بخش کشاورزی، مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت ارزیابی سرنوشت و عملکرد نانوذرات در سیستم های گیاهی، در این بررسی، پاسخ 13 رقم گندم نسبت به کود نانوکلات آهن در محلول غذایی هوگلند و تحت شرایط کلات آهن معمولی و نانوکلات آهن با غلظت 22.5 میلی گرم در لیتر مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش در گلخانه تحقیقاتی مرکز پژوهشی کشت بدون خاک، دانشگاه صنعتی اصفهان، در بهار سال 1392 اجرا شد. نتایج نشان داد که در بین ارقام مختلف گندم، واکنش های مثبت و منفی قابل ملاحظه ای نسبت به کود نانوکلات آهن وجود دارد. نتایج نشان داد که در شرایط کاربرد کلات آهن معمولی، بین صفات مورد مطالعه، تعداد پنجه و نسبت ریشه به بخش هوایی بیشترین ضریب تغییرات را دارا بودند و کمترین ضریب تغییرات در فلورسانس کلروفیل و سطح برگ سبز مشاهده شد. در شرایط کاربرد نانوکلات آهن نیز به ترتیب صفات تعداد پنجه و نسبت ریشه به بخش هوایی بیشترین ضریب تغییرات و فلورسانس کلروفیل از کمترین ضریب تغییرات برخوردار بودند. کود نانوکلات­آهن به ‌ترتیب منجر به کاهش 14.1، 9.5 8.9 درصدی میانگین ماده خشک شاخساره، سطح برگ و حجم ریشه و نیز افزایش 13.7 درصدی نسبت ریشه به بخش هوایی برخی از ارقام گندم در مقایسه با کلات آهن معمولی شد. در پاسخ به کود نانوکلات آهن نسبت به کلات آهن معمولی، لاین 9 شوری با 14.49 درصد افزایش و رقم استار با 51.82 درصد کاهش به ‌ترتیب بیشترین و کمترین میزان تغییرات ماده خشک کل را به خود اختصاص دادند.

Screening wheat genotypes in response to ordinary chelate and nanoiron chelate fertilizers in nutrient solution

Recently, attentions have been taken on the investigations regarding the use of nanosized compounds in different fields including agricultural sector. Due to the importance of evaluating the fate and operation of nanoparticles in plant systems, in this survey, responses of 13 wheat genotypes to the effect of nanoiron chelate fertilizer in the Hoagland solution under the conditions of ordinary iron chelate and nanoiron chelate, with concentration of 22.5 mg/L, was studied. This experiment was carried out in Research Greenhouse of Soilless Culture Research Center, Isfahan University of Technology, Iran, in the spring of 2013. Results showed that there were considerable positive and negative variations among wheat genotypes in response to application of nanosized iron chelate fertilizer. Under the application of iron chelate, among the different measured traits, number of tillers and root/shoot ratio had the highest coefficient of variations, and the lowest values were observed for chlorophyll flourescence and green leaf surface. Under the application of nanoiron chelate, number of tillers and root/shoot ratio had the highest coefficient of variations, and the lowest value was observed for chlorophyll flourescence content. Nanoiron chelate fertilizer caused reduction of average dry matter yield of shoots, leaf area and root volume by 14.1, 9.5 and 8.9 percent, respectively, and increased root/shoot ratio by 13.7% for some wheat varieties, in comparison with the ordinary iron chelate. In response to nanoiron chelate fertilizer, compared to ordinary iron chelate, Line9shoory produced the highest total dry matter (14.49% increase) and Star variety had the lowest total dry matter (51.82%).