تاثیر کلات آهن نانو بر غلظت عناصر غذایی کم‌مصرف، رنگیزه‌های فتوسنتزی برگ و عملکرد کاهو (.lactuca sativa l) در کشت بدون خاک

سکوسترین 138 آهن یکی از رایج‌ترین کودهایی است که به‌عنوان منبع آهن در کشت‌های بدون خاک مورد استفاده می‌گیرد اما به‌دلیل قیمت زیاد منجر به افزایش هزینه تولید می‌شود. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر کلات آهن نانو (حاوی آهن، روی و منگنز) بر غلظت عناصر کم‌مصرف، رنگیزه‌های فتوسنتزی برگ و عملکرد دو رقم کاهو در مقایسه با سکوسترین 138 آهن به‌صورت کشت بدون خاک انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل تیمار کودی آهن و نوع رقم کاهو (ترسا و کالیفرنیا) در سه تکرار در دانشگاه شهرکرد انجام شد. بوته‌های کاهو با غلظت‌های 20 و 40 میکرومول بر لیتر آهن در محلول غذایی از کودهای سکوسترین 138 آهن و کلات آهن نانو با فرض تامین و یا عدم تامین روی و منگنز مورد نیاز گیاه توسط کلات آهن نانو تغذیه شدند. نتایج نشان داد بین کلروفیل کل برگ، کاروتنوئید برگ، وزن تازه ریشه و بخش هوایی و غلظت آهن بخش هوایی در گیاهان کاهوی تغذیه شده با غلظت 40 میکرومول بر لیتر آهن از هر دو منبع کلات آهن نانو (با فرض تامین روی و منگنز) و سکوسترین 138 آهن تفاوت معنی‌دار وجود نداشت. بیش‌ترین وزن تازه بخش هوایی کاهو (436 گرم بر گیاه) با کاربرد 40 میکرومول بر لیتر از سکوسترین 138 آهن حاصل شد که با مقدار آن (387 گرم بر گیاه) در اثر کاربرد همین غلظت از منبع کلات آهن نانو تفاوت معنی‌داری نداشت. براساس نتایج، کلات آهن نانو می‌تواند یک جایگزین مناسب برای سکوسترین 138 آهن در کشت هیدروپونیک کاهو باشد، اگرچه هنوز پژوهش‌های بیش‌تری برای ارزیابی دقیق خطر بالقوه آن برای محیط زیست و امنیت غذایی مورد نیاز است.

The Effect of Nano Iron Chelate on the Micronutrients Concentration, Leaf Photosynthetic Pigments and Yield of Lettuce (Lactuca sativa L.) in Soilless Culture

Sequestrene 138 Fe (FeEDDHA), one of the most common fertilizers, is used as a source of iron (Fe) in soilless cultures, but its high price leads to increased production costs. This experiment was conducted to investigate the effect of nano iron chelate (consisting of Fe, Zn and Mn) in comparison with FeEDDHA on the micronutrients concentration, leaf photosynthetic pigments and yield of two lettuce (Lactuca sativa L.) cultivars in soilless culture. A factorial experiment using completely randomized design was carried out with two factors of iron fertilizers and lettuce cultivars (Teresa and California) and three replications at Shahrekord University. Lettuce plants were nourished with 20 and 40 mu;mol L1 of Fe in nutrient solution from sources of FeEDDHA and nano iron chelate (provided that this fertilizer can supply or is not able to supply Zn and Mn required for the plant). The results indicated no significant difference between the application of 40 mu;mol L1 of Fe from either nano iron chelate (provided that this fertilizer can supply Zn and Mn required for the plant) or FeEDDHA fertilizers in respect to leaf chlorophyll and carotenoid contents, root and shoot fresh weights, and shoot Fe concentrations of the studied lettuce cultivars. Although the highest shoot fresh weight (436 g plant1) was obtained in 40 mu;mol L1 of Fe as FeEDDHA, it was not significantly different with shoot fresh weight (387 g plant1) gained by application of 40 mu;mol L1 of Fe as nano iron chelate. Based on the results, nano iron chelate might be an ideal substitution for the FeEDDHA in soilless culture of lettuce, however further research is still required to completely evaluate its potential risks to the environment and food safety.