تاثیر برخی تیمارهای آلی بر غنی‌سازی روی دانه گندم رقم رخشان

غنی‌سازی زراعی از جمله روش‌های رفع مشکل کمبود روی در گندم است که با تغییر وضعیت روی در خاک، امکان استفاده از این عنصر را برای گیاه فراهم می‌آورد. کاربرد کودهای آلی می‌تواند با تاثیر بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک و چرخه عناصر غذایی، باعث بهبود وضعیت خاک از نظر تغذیه روی شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر برخی کودهای آلی بر عملکرد بیولوژیک و دانه، پروتئین، غلظت روی و نسبت اسید فیتیک به روی دانه گندم در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال زراعی 971396 در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. تیمارها شامل ده تیمار شاهد، دو نوع بایوچار چوب سخت و کاه و کلش برنج در 3 سطح (0/5، 1 و 2/5 درصد وزنی)، کمپوست زباله شهری (2 درصد وزنی)، تیمارهای تلفیقی (یک درصد وزنی کمپوست + یک درصد وزنی بایوچار چوب سخت و یک درصد وزنی کمپوست + یک درصد وزنی بایوچار کاه و کلش برنج) بود. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارها بر عملکرد دانه، نسبت اسید فیتیک به روی (0/01 > p)، عملکرد بیولوژیک و غلظت روی دانه (0/05 > p) معنی دار شد. عملکرد بیولوژیک و پروتئین دانه گندم در تیمارهای مورد مطالعه با تیمار شاهد اختلاف معنی داری نداشت. نسبت مولی اسید فیتیک به روی دانه گندم در تیمارهای شاهد، سطوح یک و 2/5 درصد بایوچار چوب سخت، کمپوست و تیمارهای تلفیقی کم‌تر از 25 به‌دست آمد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد 2/5 درصد بایوچار چوب سخت، 2/5 درصد کاه و کلش برنج، 2 درصد کمپوست و کمپوست + بایوچار چوب سخت به‌منظور افزایش غلظت روی در دانه گندم و کاهش نسبت مولی اسیدفیتیک به روی پیشنهاد می‌شود.

Effect of Soil Organic Treatments on Zinc Biofortification of Wheat Grain Cv. Rakhshan

Agronomic biofortification is one of the approaches to alleviate zinc deficiency in wheat. In this approach by changing the status of zinc, it could be available to plant. The application of organic fertilizers can stimulate physicochemical properties of soil and nutrition cycling which enhances zinc bioavailability. This study was conducted to evaluate the application of some organic compounds on grain zinc concentration and phytic acid to zinc ratio in wheat grain, biological yield, and grain yield of Rakhshan cultivar. The study was set as a completely randomized design with three replications during 20172018 in a greenhouse. The treatments were: control, hard wood biochar, and rice husk biochar with three levels: 0.5, 1, 2.5% (w/w), compost at 2% (w/w), and integrated treatments including compost + hard wood biochar, compost + rice husk biochar, with 1% (w/w) of each one. Results showed a significant effect (p < 0.05) of treatments on grain yield, phytic acid to zinc ratio (p < 0.01), biological yield, and grain zinc concentration. The biological yield and protein content of wheat grain were not significantly different between control and the studied treatments. The phytic acid to zinc ratio of wheat grain was less than 25 for control, as well as for 1% and 2.5% of hard wood biochar, compost, and integrated treatments. Therefore, depending on their availability, the applications of 2.5% hard wood biochar, 2.5% rice husk biochar, 2% compost, or hard wood biochar+compost are recommended as organic fertilizers.