بررسی اثر دبی قطره‌چکان و نوع بستر کشت بر الگوی توزیع رطوبت در بسترهای کشت بدون خاک

تعیین الگوی توزیع رطوبت برای طراحی مناسب سامانه‌های آبیاری قطره‌ای ضروری است. شناسایی الگوی توزیع رطوبت موجب افزایش کارایی سیستم آبیاری و مصرف آب می‌شود. این پژوهش به‌منظور بررسی الگوی توزیع رطوبت ناشی از یک منبع نقطه‌ای و مقایسه آن در بسترهای مختلف کشت بدون خاک به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول نوع بستر کشت شامل 9 تیمار با ترکیب زئولیت، پرلیت و کوکوپیت و فاکتور دوم دبی قطره‌چکان شامل سه دبی 2، 3 و 4 لیتر بر ساعت بود. بر اساس نتایج اثر بستر و برهم‌کنش بستر × دبی بر همه کمّیت‌های اندازه‌گیری‌شده (حجم آب آبیاری، قطر خیس‌شده در لایه 10 و 20 سانتی‌متر از سطح، بیش‌ترین سطح خیس‌شده و حجم خیس‌شده) معنی‌دار شد. اثر دبی بر تمام کمّیت‌ها به‌جز بیش‌ترین سطح خیس‌شده، معنی‌دار شدند. افزودن 10 درصد کوکوپیت به پرلیت آثار مطلوبی بر گستردگی الگوی توزیع رطوبت داشت و در دبی 3 لیتر بر ساعت، حجم خیس‌شدگی را به‌میزان 79 درصد افزایش داد، ولی زئولیت نسبت به کوکوپیت عملکرد مناسبی نداشت و 30 درصد حجم خیس‌شدگی را کاهش داد. همچنین به‌طور کلی دبی مناسب در تمامی بسترهای کشت دبی 3 لیتر بر ساعت بود. با توجه به نتایج این پژوهش، دبی‌های 2 تا 3 لیتر دبی مناسب و بستر کوکوپیت -پرلیت با درصد ترکیب 20-80 بستر مناسبی از نظر گستردگی جبهه رطوبتی است.

The Effect of Dripper Discharge and Growth Medium on Wetting Distribution Patterns in Soilless Growth Media

Determining the wetting distribution pattern is essential for the proper design of drip irrigation systems. Identifying the pattern of wetting distribution enhances the efficiency of the irrigation system and water use. This study was conducted to determine the wetting distribution caused by a point source and compare it among different growth media as a factorial based on a completely randomized design with three replications. The first factor, the growth medium type, included 9 levels with a combination of zeolite, perlite and cocopeat; the second one consisted of the dripper discharge at three levels of 2, 3 and 4 liters per hour. The results showed that the effects of medium type and the interaction of the medium × dripper discharge on all measured quantities (volume of irrigation water, wetting diameter in 10 and 20 cm layers from the surface, maximum wetting area and wetting volume) were significant. The effect of the dripper discharge on all quantities except the maximum wetting area was significant too. The addition of 10% cocopeat to perlite had a positive effect on the wetting distribution pattern and increased the wetting volume by 79% at a discharge of 3 liters per hour; however, zeolite did not perform well, as compared to cocopeat, reducing the wetting volume by 30%. In general, the appropriate dripper discharge in all growth media was 3 liters per hour. The discharges of 2 and 3 liters per hour are suitable and cocopeatperlite medium with a composition percentage of 2080 led to forming a suitable wetting distribution pattern.