اثر تنش‌های کوتاه‌مدت دمای زیاد و کم بر رشد و تغییرات فیزیولوژیک خیار پیوندی روی انواع پایه‌های کدوهای بومی ایران

برای بررسی اثر پایه پیوند خیار بر تحمل گیاه خیار به سرمازدگی و گرمازدگی کوتاه‌مدت، super daminos بر پایه ‌های (cucurbita moschata) توده ساری، (cucurbita moschata) توده اصفهان، (cucurbita moschata) توده بابل، (cucurbita moschata) توده فرو و مقایسه آن با خیار بدون پیوندی و خیار بر خیار به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار دمایی شامل دمای بهینه (25 درجه سلسیوس) و دمای کم (4 درجه سلسیوس) و دمای زیاد (40 درجه سلسیوس) با چهار تکرار در گلخانه و آزمایشگاه‌های پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که طول ریشه، قطر پایه، حجم ریشه، وزن تازه و خشک ساقه در کلیه پایه‌ها نسبت به خیار غیرپیوندی افزایش داشت. بیش‌ترین وزن تازه و خشک ساقه در پایه ساری و اصفهان و بیش‌ترین وزن خشک ساقه در پایه فرو دیده شد. نتایج آثار برهم‌کنش نشان داد که بیش‌ترین میزان وزن تازه و خشک در تیمار پایه اصفهان و دمای بهینه و کم‌ترین میزان وزن تازه و خشک در پایه غیرپیوندی و دمای زیاد و بیش‌ترین وزن خشک در هر دو دمای زیاد و کم در بوته‌های پایه غیرپیوندی مشاهده شد. بیش‌ترین میزان فتوسنتز در پایه بابل و دمای بهینه و کم‌ترین میزان آن در پایه بابل و دمای زیاد به دست آمد. نتایج برهم‌کنش پایه و دما نشان داد که بیش‌ترین میزان مقاومت روزنه‌ای و شدت تعرق در پایه غیرپیوندی و دمای بهینه بود اما کم‌ترین میزان مقاومت روزنه‌ای در پایه اصفهان و دمای بهینه و کم‌ترین شدت تعرق در پایه ساری و دمای زیاد مشاهده شد. با توجه به نتایج این آزمایش می‌توان استفاده از پایه فرو و بابل را برای مقاومت نسبی این پایه‌ها به تنش کوتاه‌مدت دمای زیاد و پایین پیشنهاد کرد. به‌نظر می‌رسد این پایه‌ها با حفظ تقریبی فتوسنتز و کلروفیل و کاهش نسبی تعرق موفق به کاهش خسارت ناشی از تنش دمایی و کاهش خسارت بر رشد می‌شوند.و پایین پیشنهاد کرد. به‌نظر می‌رسد این پایه‌ها با حفظ تقریبی فتوسنتز و کلروفیل و کاهش نسبی تعرق موفق به کاهش خسارت ناشی از تنش دمایی و کاهش خسارت بر رشد می‌شوند.

The Effect of Chilling and High-Temperature Stresses on the Growth and Physiological Changes of Grafted Cucumber in Iranian Endemic Squash and Cucumbers

To study the effect of grafting on the tolerance of chilling and high temperature, the grafting of Super daminos was done on Cucurbita moschata (Isfahan), (Babol), (Ferro), (Sari) rootstocks and then compared with nongrafted and selfgrafted ones as a factorial experiment based on completely randomized design with three treatments. Temperature treatments were optimum temperature (25 °C), low temperature (4 °C) and high temperature (40 °C), with four replicates. The results showed that root length, root volume, rootstock diameter, and fresh and dry weights of shoot were increased in all rootstocks, as compared with the nongrafted ones. The highest fresh and dry weights of the shoot were observed in Sari and Isfahan rootstocks, and the highest dry weight was observed in Ferro rootstock. The interactive effect showed that the highest fresh and dry weights were measured in Isfahan rootstock and at the optimum temperature; meanwhile, the lowest fresh and dry weights were observed in nongrafted one and at the high temperature. Moreover, the highest dry weight was determined at both low and high temperatures in the nongrafted sample. The highest photosynthesis rate was recorded in Babol rootstock and at the optimum temperature, while the lowest one was observed in Babol rootstock and at the high temperature. The interactive effect of rootstock and temperature showed that the highest stomatal resistance and transpiration rate were measured in the nongrafted sample and at the optimum temperature, while the lowest one was recorded in Isfahan rootstock and the optimum temperature; meanwhile, the lowest transpiration rate was observed in Sari rootstock and high temperature. Therefore, the use of Ferro and Babol rootstock for their resistances to high and low temperatures could be recommended. It seems, therefore, that these rootstocks by maintaining photosynthesis rate and chlorophyll and lowering transpiration rate, can decrease the deleterious effect of temperature on growth.