کارایی سن شکارگر (nesidiocoris tenuis reuter (hempitera, miridae در کنترل بید گوجه‌فرنگی (tuta absoluta meyrick (lepidoptera: gelechiidae در شرایط گلخانه

بید گوجه‌فرنگی tuta absoluta آفتی است که از سال 1389 وارد کشور شده و به‌سرعت در مناطق مختلف از جمله جنوب استان کرمان گسترش یافته است. سن شکارگر nesidiocoris tenuis در کنترل بید گوجه‌فرنگی در گلخانه‌های گوجه‌فرنگی نقش موثری دارد. برای بررسی کارایی سن شکارگر در کنترل این آفت، در یک گلخانه پژوهشی رهاسازی سن شکارگر در پنج تیمار شامل یک جفت سن بالغ به‌ازای هر بوته، 6 عدد پوره سن چهار به‌ازای هر بوته هم‌زمان با آلوده‌سازی مصنوعی (رها‌سازی یک جفت حشره بالغ بید گوجه‌فرنگی به‌ازای هر بوته)، یک جفت سن بالغ به‌ازای هر بوته و 6 عدد پوره سن چهار به‌ازای هر بوته یک هفته پیش از آلوده‌سازی مصنوعی و بدون رهاسازی سن شکارگر (شاهد)، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار به‌انجام رسید. ارزیابی در دو نوبت 40 و 70 روز پس از آلوده‌سازی مصنوعی روی 20 بوته از هر کرت انجام شد. نتایج نشان داد دو تیمار رهاسازی حشره بالغ و پوره یک هفته پیش از آلوده‌سازی مصنوعی، با کم‌ترین تعداد لارو (1/52 ± 5 و 1/01 ± 5/1 در 40 روز و 0/58 ± 2 و 0/58 ± 4 در 70 روز)، دالان (2/96 ± 11/4 و 2/2 ± 10/7 در 40 روز و 0/67 ± 4/7 و 0/88 ± 6/7 در 70 روز) و درصد خسارت به میوه (1/45 ± 4/7 و 1/21 ± 7/3) و نیز بیش‌ترین تعداد سن مستقر در بوته‌ها (0/14 ± 3/6 و 0/07 ± 3/1 در 40 روز و 0/2 ± 5/8 و 0/24 ± 4/6 در 70 روز) بهتر از سایر تیمارها بوده‌اند. از نظر تعداد علائم خسارت سن به بوته‌ها نیز دو تیمار یادشده به‌ویژه در ارزیابی نهایی اختلاف معنی‌داری با سایر تیمارها نداشته و برای کاربرد در گلخانه‌های تجاری پیشنهاد می‌شوند.

Efficiency of Nesidiocoris Tenuis Reuter (Hempitera, Miridae) in Controlling Tuta Absoluta Meyrick (Lepidoptera: Gelechiidae) in Tomato Greenhouses

Tomato leaf miner, Tuta absoluta Meyrick, is a pest which entered Iran in 2010; it was spread rapidly in many areas including Jiroft, in the southern Kerman province. The predatory bug, Nesidiocoris tenuis Reuter (Hempitera, Miridae) is an effective biocontrol agent against T. absoluta in tomato greenhouses. To evaluate the efficiency of N. tenuis in controlling T. absoluta, the predator was released in five treatments including: one pair of adult predator per plant, 6 fourth stage nymphs per plant in the same time with the artificial pest release, one pair of adult predator per plant and 6 fourth stage nymphs per plant one week before artificial pest release and control (no predator). The experiments were done in a completely randomized block design with 3 replications. Evaluation was done on 40 and 70 days after the artificial pest release on 20 plants per plot which had been selected randomly. The results showed that the two treatments of predator release before pest release were significantly better than the others in reducing the number of larvae (5 ± 1.52, 5.1 ± 1.01 on 40th day and 2 ± 0.58, 4 ± 0.58 on 70th day), mines (11.4 ± 2.96, 10.7 ± 2.2 on the 40th day and 4.67 ± 0.67, 6.7 ± 0.88 on 70th day) and the percent of the damaged fruit (4.7 ± 1.45 and 7.3 ± 1.21), as well as increasing the predator established on plants (3.6 ± 0.14, 3.1 ± 0.07 on the 40th day and 5.8 ± 0.2, 4.6 ± 0.24 on the 70th day). Moreover, these two mentioned treatments had no significant difference with the others in regard to the symptoms of N. tenuis damage in plants, especially in the final evaluation; so they could be recommended for use in commercial greenhouses.