ارزیابی برخی شاخص‌های کیفیت خاک در الگوهای کشت مخلوط لوبیا و بادرشبی و تلقیح میکروبی

کشت مخلوط در شرایط تلقیح میکروبی به‌عنوان روشی برای بهبود شاخص‌های کیفیت خاک مطرح است. از این‌رو، این پژوهش با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر برخی شاخص‌های کیفیت خاک تحت کشت گیاهان بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتری، قارچ، باکتری + قارچ و شاهد) و الگوهای کشت مخلوط (یک ردیف لوبیا + یک ردیف بادرشبی (1:1)، دو ردیف بادرشبی + دو ردیف لوبیا (2:2)، دو ردیف بادرشبی + یک ردیف لوبیا (2:1)، یک ردیف بادرشبی + دو ردیف لوبیا (1:2)، خالص لوبیا و خالص بادرشبی) بودند. در پایان دوره رشد، تنفس پایه (br)، تنفس برانگیخته (sir)، کربن زیست‌توده میکروبی (mbc)، سهم متابولیک (co2q) و فراهمی کربن (cai) در خاک گیاه‌های لوبیا و بادرشبی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تمام شاخص‌های کیفیت خاک، تحت تاثیر الگوهای کشت و تلقیح میکروبی قرار گرفتند. مقادیر br و sir در خاک کشت مخلوط 1:2 در تلقیح ترکیبی باکتری و قارچ بادرشبی به‌ترتیب 1/21 و 1/17 برابر بیش تر از میزان آنها در تیمار کشت خالص بادرشبی بود. کشت مخلوط 1:2 همراه با تلقیح باکتری و قارچ، mbc را به‌ترتیب 1/11 و 1/24 برابر در خاک لوبیا و بادرشبی نسبت به کشت خالص افزایش داد. همچنین الگوهای مختلف کشت مخلوط و کودهای زیستی، موجب افزایش cai و کاهش co2q در خاک شدند. به‌طور کلی کاربرد کشت مخلوط و استفاده از پتانسیل ریزجانداران سبب بهبود شاخص‌های کیفیت خاک می‌شود.

Evaluation of Some Soil Quality Indices as Influenced by the Intercropping Patterns of Bean and Moldavian Balms, and Microbial Inoculation

Intercropping under microbial inoculation has been suggested as a method to improve the soil quality indices. The objective of this study was to evaluate the effect of microbial inoculation on some soil quality indices of moldavian balms and beanplanted soils in sole cropping and intercropping. This experiment was carried out in the form of a factorial based on a randomized complete block design with three replications in greenhouse condition. Studied factors were microbial inoculation (AMF, PGPR, AMF+PGPR and without microbial inoculation) and planting patterns (sole cropping of moldavian balms and bean, 1 row moldavian balms + 1 row bean (1:1), 2 row moldavian balms + 2 row bean (2:2), 2 row moldavian balms + 1 row bean (2:1) and 1 row moldavian balms + 2 row bean (1:2)). At the end of the growth period, microbial respiration (BR), substrateinduced respiration (SIR), microbial biomass carbon (MBC), metabolic quotient (qCO2) and carbon availability index (CAI) in moldavian balms and beanplanted soils were determined. The results showed that the intercropping patterns and microbial inoculation had a significant effect on all soil quality indices, in moldavian balms and bean plantation. The BR and SIR in the 2:1 intercropping moldavian balm under PGPR+AMF inoculation were measured to be 1.21 and 1.17 times higher than those of sole cropping, respectively. The 2:1 intercropping with PGPR+AMF inoculation increased MBC by 1.11 and 1.24 times, as compared to sole cropping of bean and moldavian balmplanted soils, respectively. Different intercropping patterns and microbial inoculation increased soil CAI and decreased qCO2. In general, the application of intercropping and the potential use of microorganisms could improve the soil quality indices.