اثر موقعیت فلس و نوع بستر کشت بر تولید سوخک به روش ‌فلس‌برداری در دورگ سوسن رقم سرانو

موقعیت فلس در روش فلس‌برداری و نوع بستر کشت می‌تواند بر تولید سوخک در گیاه سوسن اثر بگذارد. به این منظور، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور موقعیت فلس در دو سطح (فلس بیرونی و درونی) و نوع بستر کشت در پنج سطح به اجرا در آمد. بستر پایه یا شاهد دارای 50 درصد پیت + 50 درصد پرلیت بود و در چهار بستر دیگر، 50 درصد پرلیت ثابت نگه داشته شد، ولی بخش پیت‌ماس بستر پایه با 15 یا 30 درصد کمپوست یا ورمی‌کمپوست کود گاوی جایگزین شد و آزمایش با چهار تکرار به اجرا درآمد. با توجه به نتایج به‌دست آمده بیش‌ترین تعداد سوخک (3)، قطر سوخک (12/79 میلی‌متر) و وزن خشک سوخک (0/25 گرم)، در تیمار ترکیبی ورمی‌کمپوست 15 درصد و فلس‌های بیرونی به‌دست آمد. بیش‌ترین تعداد ریشه (5/61) در بستر پیت + پرلیت و بیش‌ترین تعداد برگ (15/25) و وزن تازه سوخک (1/18) در تیمار ورمی‌کمپوست 15 درصد مشاهده شد. طول ریشه (8/55 سانتی‌متر) در تیمار کمپوست 15 درصد کم‌ترین مقدار بود. بیش‌ترین تعداد ریشه (4/96) و طول ریشه (10/66 سانتی‌متر) و وزن تازه سوخک (1/19 گرم) در فلس‌های بیرونی به‌دست آمد. مقدار کلروفیل کل گیاهان تولیدشده در تیمار فلس‌های بیرونی در ترکیب با بسترهای شاهد، ورمی‌کمپوست 15 و 30 درصد و کمپوست 15 درصد، تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. بیش‌ترین قطر ریشه (1/56 میلی‌متر)، طول برگ (14/5 سانتی‌متر) و غلظت نیتروژن (2/48 درصد) در تیمار فلس‌های بیرونی و بستر پیت + پرلیت به‌دست آمد. بیش‌ترین غلظت پتاسیم (4/91 درصد) در تیمار ترکیبی ورمی‌کمپوست 15 درصد و فلس‌های بیرونی حاصل شد. کم‌ترین غلظت فسفر در تیمار ترکیبی کمپوست30 درصد و فلس‌های درونی دیده شد. با توجه به نتایج به‌دست آمده، می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که فلس‌های بیرونی و سطوح پایین ورمی‌کمپوست برای تولید سوخک سوسن بهینه هستند.

The Effect of Scale Position and Type of Growing Medium on Bulblet Production in Hybrid Lilium Cv. Serrano

Scale position and type of growing medium can affect the production of bulb in the lily plant. For this purpose, a factorial experiment was conducted based on a completely randomized design with two factors, scale position in two levels, outer and inner scales, in combination with growing media in five levels. Base or control treatment included 50% peat + 50% perlite; in the other four beds, 50% perlite was kept constant, but the peat fraction of the base bed was replaced with 15 or 30% compost or vermicompost of cow manure; the experiment was conducted with four replications. The results showed that the highest number of bulb (3), bulb diameter (12.79 mm) and bulb dry weight (0.25 g) were obtained in the combined treatment of 15% vermicompost and outer scales. The highest number of roots (5.61) was recorded in peat + perlite bed, and the highest leaf number (15.25) and bulb fresh weight (1.18 g) were observed in the 15% vermicompost treatment. Root length (8.55 cm) was the lowest in the 15% compost. The highest number of roots (4.96), root length (10.66 cm) and bulb fresh weight (1.19 g) were obtained in the outer scales. The total chlorophyll content of the plants produced in the treatment of outer scales in combination with control, vermicompost 15% and 30% and 15% compost showed no significant difference. The highest root diameter (1.56 mm), leaf length (14.5 cm) and nitrogen content (2.48%) were obtained in the outer scales and peat + perlite (control) treatment. The highest potassium concentration (4.91%) was obtained in the combined treatment of vermicompost 15% and outer scales. The lowest phosphorus concentration was observed in the combined treatment of 30% compost and inner scales. Therefore, the outer scales and low levels of vermicompost could be optimal for the lily bulb production.