اثر کاربرد ترکیبات کودی-زیستی و شیمیایی بر شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک نعناع فلفلی (mentha piperita) تحت رژیم‌های مختلف آبیاری

به‌منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و ترکیبات مختلف کودی بر برخی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه نعناع فلفلی (mentha piperita)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 97-96، در گلخانه پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتورها شامل سطوح مختلف رژیم‌های آبیاری در سه سطح 100، 75 و 50 درصد گنجایش گلدانی (cc) و 6 نوع کودهای مختلف زیستی و شیمیایی شامل: 1 کود زیستی باکتریایی ترکیبی (npp) (نیتروباکتر دایان (ریزجانداران تثیبت کننده نیتروژن) + فسفوپاورباکتر دایان (باکتری‌های حل کننده فسفات) + پتاپاورباکتر دایان (ریزجانداران حل کننده پتاسیم))، 2 کود شیمیایی npk (20-20-20)، 3 ترکیب کود زیستی باکتریایی ترکیبی و کود شیمیایی npk (npp+npk)، 4 کودهای ریزمغذی (به‌صورت محلول شامل آهن، منگنز، روی، مس، بر، مولیبدات، کبالت، سیلیسیوم، سولفور و ویتامین‌ها) (mic)، 5 ترکیب کود ریزمغذی و کودهای اسید آمینه (mic+ap) و 6 شاهد بود. نتایج نشان داد که اثر برهم‌کنش رژیم آبیاری و کودهای مختلف زیستی بر سطح برگ، ارتفاع، تعداد شاخه و هدایت روزنه‌ای در سطح یک درصد و محتوای نسبی آب برگ ( rwc) در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. همچنین، آثار اصلی رژیم‌های آبیاری و انواع مختلف کودی بر شاخص‌های وزن خشک، نشت الکترولیت، قرائت spad (درجه سبزینگی) و درصد اسانس در سطح یک درصد معنی‌دار بود، اما اثر برهم‌کنش آنها معنی‌دار نشد. نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از کودهای ترکیبی زیستی باکتریایی و شیمیایی در گنجایش گلدانی 100 درصد باعث افزایش شاخص های مورفولوژیک و فیزیولوژیک شد. بر اساس نتایج این پژوهش، اگر چه کاهش میزان آب مصرفی و به دنبال آن بروز تنش خشکی تاثیر منفی بر برخی شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه نعناع فلفلی داشت، اما مصرف کود زیستی باکتریایی همراه با کود شیمیایی تا حدی باعث تعدیل آثار سوء تنش خشکی بر شاخص‌های مورفولوژیک و فیزیولوژیک این گیاه شد.

investigation of some morphological and physiological characteristics of peppermint (mentha piperita) using biofertilizer and chemical combinations application under different irrigation regimes.

in order to evaluate the effect of various irrigation regimes and different fertilizer combinations on some morphological and physiological traits of mentha piperita, a greenhouse experiment was carried out at the research greenhouse of ferdowsi university of mashhad, during growing season 20172018. the experiment was conducted in factorial experiment based on completely randomized design with three replicates. factors were consisted of different irrigation regimes levels: 100% fc, 75% fc and 50% fc, and different biological and chemical fertilizers combinations including:1biochemical bacterial npk + npp, 2 npp biofertilizer, 3npk, 4micronutrient fertilizer (mic), 5mic + amino acid fertilizer (ap). the results showed that interaction of irrigation regimes and different biofertilizers on leaf area, height, branch number and stomatal conductance and rwc had different significant at 1% and 5% level respectively. the highest leaf area (1353 centimeters square), maximum height (42 cm) and the highest number of branches (37) were obtained in irrigation of 100% fc and npk + npp combination fertilizer treatments and the highest stomatal conductance (99 mmoles per second) and the highest rwc (82.6%) were obtained in 100% fc irrigation and npp fertilizer treatments. also, the results of variance analysis showed that the main effects of irrigation regimes and fertilizer types on dry weight, electrolyte leakage, spade number and essential oil percentage were significant at 1% level, but their interactions were not significant. the highest dry weight (17.7 g) and spade (49.8) were observed in fc 100% irrigation and npk + npp combination treatment, the highest electrolyte leakage (70.2%) and percentage of essential oil (2.9%) were observed in irrigation of 50% fc and npk + npp combination fertilizer treatments. the results of this study showed that the use of bacterial and chemical fertilizers in the complete irrigation regime increased morphological and physiological traits. also, the results showed that the use of biofertilizers less increased the amount of electrolyte leakage under drought stress compared to other fertilizer treatments.