اثر محلول پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس شنبلیله (.trigonella foenum-graecum l) در شرایط تنش کم‌آبی

سالیسیلیک اسید به‌عنوان هورمون گیاهی مهمی است که واکنش گیاه را به تنش‌ های محیطی، از جمله کم ‌آبی، تغییر می‌ دهد. به‌منظور بررسی اثر محلول ‌پاشی سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی شنبلیله در شرایط کم‌ آبی، این پژوهش گلدانی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای طرح شامل دو سطح آبیاری (50 و 100 درصد گنجایش زراعی) و چهار سطح محلول‌ پاشی سالیسیلیک اسید (شاهد (0)، 0/5، 1، 1/5 میلی ‌مولار) بود. نتایج نشان داد که اثر برهم کنش تنش کم‌ آبی و محلول ‌پاشی سالیسیلیک اسید در مورد صفات تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، درصد پروتئین، پرولین و قندهای محلول کل در سطح احتمال 1% (p≤0/01) معنی ‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه (119/2 گرم در متر‌مربع) با محلول ‌پاشی 1/5 میلی ‌مولار بود و تنش کم ‌آبی نسبت به آبیاری مطلوب کاهش معنی ‌داری در عملکرد دانه نشان داد. بیشترین درصد پروتئین دانه (13/83 درصد) در شرایط اعمال تنش و بدون محلول‌ پاشی مشاهده شد. بیشترین مقدار درصد اسانس از محلول‌ پاشی 1 میلی ‌مولار سالیسیلیک اسید به ‌دست آمد که در حالت آبیاری مطلوب (1/40 درصد) و کم ‌آبیاری (1/44 درصد) اختلاف معنی ‌داری مشاهده نشد. بنابراین، با توجه به پاسخ متفاوت سطوح مختلف سالیسیلیک اسید در مورد صفات مورد بررسی، می ‌توان عنوان کرد که تیمار سالیسیلیک اسید تحت شرایط تنش می‌ تواند در کاهش و تعدیل آثار منفی تنش در گیاه دارویی شنبلیله موثر باشد.

Effect of Foliar Application of Salicylic Acid on Yield, Yield Components and Essential Oil of Fenugreek (Trigonella Foenum-Graecum L.) under Water Deficit Conditions

Salicylic acid is an important signal molecule modulating plant responses to abiotic (drought) stresses. A pot factorial experiment based on completely randomized design with three replications was carried out to investigate the effect of salicylic acid on yield and essential oil content of fenugreek under water deficit conditions. Factors were two irrigation levels (50 and 100% of field capacity) and four salicylic acid doses (0, 0.5, 1 and 1.5 mM). Results showed that interaction effect of water stress levels and salicylic acid doses was significant (P le;0.01) for number of pods per plant, 1000seed weight, protein percent, proline and total soluble sugars. Maximum grain yield (119.2 g/m2) was obtained with application of 1.5 mM salicylic acid and water deficit stress showed significant difference with respect to optimum irrigation. Maximum protein percent (13.83%) was obtained under water deficit conditions and without application of salicylic acid. There was no difference in essential oil percent in 1 mM foliar application of salicylic acid between optimum irrigation (1.4%) and water deficit conditions (1.44%). Therefore, with respect to different responses of studied traits to different levels of salicylic acid, it could be concluded that salicylic acid is able to reduce and adjust the negative effects of water deficit stress on fenugreek plant.