ارزیابی اقتصادی نوردهی مصنوعی در گلخانه‌های سبزی و صیفی (مطالعه موردی: خیار گلخانه‌ای در استان همدان)

نور خورشید به عنوان یک منبع طبیعی، عامل مهمی در کشاورزی است که به طور نامحدود و بدون هزینه، توسط خورشید عرضه می شود. اما برخی پدیده ها مانند ابری بودن هوا و یا کوتاه شدن طول روز در طول سال، باعث ایجاد محدودیت در دسترسی به این منبع مهم می شوند. این موضوع برای کشت در محیط های کنترل شده مانند گلخانه ها که معمولاً محصول خارج از فصل هم تولید می کنند بسیار حائز اهمیت است. هدف این مقاله، ارزیابی اقتصادی نوردهی مصنوعی در افزایش تولید خیار جهت جبران ساعات کمبود نور ناشی از ابرناکی هوا است. بدین منظور، از داده های روزانه تولید و برداشت خیار یکی از گلخانه های شهرستان همدان که فاقد سیستم نوردهی مصنوعی بود و آمارهای هواشناسی منطقه برای ارزیابی خسارت ساعات ابری استفاده شد. داده های سری زمانی روزانه برای دوره زمانی فروردین 1386 تا تیرماه 1389 جمع آوری شد و با استفاده از الگوی خودتوضیح برداری با وقفه های توزیعی (ardl) میزان کاهش محصول به ازای هر ساعت ابرناکی هوا تخمین زده شد. نتایج نشان داد که به طور میانگین در هر دوره تولیدی، ابرناکی هوا به میزان 3/8 درصد بر تولید خیار گلخانه ای اثر منفی دارد. از سوی دیگر، بر مبنای یافته های تحقیق، جبران کمبود نور خورشید ناشی از ابرناکی هوا به وسیله نوردهی مصنوعی در این منطقه، فاقد توجیه اقتصادی بود و نسبت منفعت به هزینه آن برابر 0/11 به دست آمد.

Economic Evaluation of Artificial Lighting in Vegetable Greenhouses (Case Study: Cucumber Production in Hamadan Province)

Sunlight, as a natural resource, is an important factor in agriculture, which is supplied indefinitely and without any charge by the sun. But some phenomena such as cloudy weather or shortening the length of the day throughout the year, cause restrictions on access to this important source. This is very important for cultivation in controlled environments such as greenhouses, which usually produce offseason. This paper is aimed at evaluating the economic exposure of artificial lighting to increase cucumber production to compensate for the lack of light due to weather cloudiness. For this purpose, by using daily meteorological data of the study area and cucumber production from one of the greenhouses in Hamadan city, which didn rsquo;t have artificial lighting system, the damage of cloudy hours was assessed. Daily time series data were collected for the period of April 2007 to July 2010, and the amount of crop reduction per hour of cloudiness was estimated by using an autoregressive distributed lag model (ARDL). Results showed that on the average, in each production period, atmospheric cloudiness has 3.8% negative effect on greenhouse cucumber production. On the other hand, based on this research rsquo;s findings, compensating for the lack of sunlight due to atmospheric cloudiness by artificial lighting in this area isn rsquo;t economically feasible, and the benefit/cost ratio is 0.11