تاثیرسلنیم فلزی و نانو بر خصوصیات فیزیولوژیک گیاه گوجه فرنگی

سلنیم (se) یک عنصر سودمند مهم برای گیاهان است که می تواند رشد گیاه را در شرایط معمولی و تنش بهبود بخشد. در مطالعهحاضر، تاثیر سلنیم و نانوسلنیم (nse) بر خصوصیات فتوسنتزی، فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان پلی فنل کل گوجه فرنگی(lycopersicum esculentum mill. cv. halil) تحت شرایط تنش دمایی در محیط کشت هیدروپونیک مورد بررسی قرار گرفت. با این هدف، به محلول غذایی، سلنیم و نانوسلنیم اضافه شد و پس از مدتی گیاهان در سه سطح دمایی قرار گرفتند که شامل دمای نرمال (25/17 plusmn;2 °c روز به شب)، دمای زیاد (40 درجه سلسیوس برای 24 ساعت) و دمای کم (10 درجه سلسیوس برای 24 ساعت) بود. این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل تیمارهای دمایی (نرمال، زیاد و کم؛ به ترتیب t1، t2 و t3)، سطوح سلنیم (صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 8 میلی مولار؛ به ترتیب se0، se1، se2 و se3) و سطوح نانوسلنیم (1، 4، 8 و 12 میکرومولار؛ به ترتیب nse1، nse2، nse3 و nse4) در سه تکرار بود. سپس، در شرایط دمایی معمول به مدت 7 روز قرار گرفتند و اندازه گیری فاکتورهای فتوسنتزی و آنتی اکسیدانی انجام گرفت. براساس نتایج، تنش دمایی سرد و گرم به طور کلی تاثیر منفی بر رشد گوجه فرنگی داشت. تحت تنش دمای زیاد، نرخ فتوسنتز، هدایت مزوفیلی و کارایی مصرف آب فتوسنتزی بهبود یافت. در حالی که تنش دمای کم، تنفس گیاه را افزایش داد. اغلب شاخص های فتوسنتزی با کاربرد سلنیم و نانوسلنیم بهبود یافت. در تیمار se1، تحت تنش دمایی، میزان فتوسنتز، تنفس و هدایت مزوفیلی بهترین نتیجه را نشان داد و مقاومت گیاه را افزایش داد. در تیمارهای نانوسلنیم، تیمار nse1 بهترین نتیجه را در فتوسنتز، آنتی اکسیدان و فنل نشان داد. در شرایط تنش کاربرد سلنیم، به خصوص در غلظت های 5 و 8 میلی مولار، تاثیر منفی بر نرخ فتوسنتز، دی اکسیدکربن درون روزنه ای، هدایت مزوفیلی و کارایی مصرف آب فتوسنتزی داشت که نشان دهنده غیر کارا بودن سلنیم در غلظت های زیاد بود. به طور کلی، شاخص های فیزیولوژیک گوجه فرنگی در شرایط تنش دمایی کم و زیاد در تیمار نانوسلنیم nse1 بهبود می یابد.