مشارکت، کلید تحقق مدیریت‌ کیفیت و تعالی‌ سازمانی (با نگاهی ‌ویژه به سامانه ‌مدیریت‌ کیفیت ‌ناجا- مکنا)

بسیاری از صاحب‌نظران با منطق و استدلال قوی، سده پیش‌رو را به نام سده مشارکت نام‌گذاری کرده‌اند. امروزه موفقیت سازمان‌های برتر مرهون کارکنانی است که با قدرت تفکر و ایده‌های خلاق خود، سازمان‌های خویش را به مزیت‌های رقابتی و اهداف متعالی می‌رسانند. مشارکت دادن کارکنان در بهبود حیطه‌های کاری از طریق پیاده‌سازی و گسترش نظام پیشنهادها، شیوه‌ای کارساز در زمینه یافتن مشکلات و رفع آن‌ها در جهت تحقق مدیریت کیفیت و تعالی سازمان‌ها می باشد. بهبود مستمر عملکرد سازمان‌ها، نیروی عظیم «هم‌افزایی» را ایجاد می‌کند که این نیرو ها می تواند پشتیبان برنامه‌های رشد و توسعه و ایجاد فرصت‌های تعالی سازمانی شود، به‌گونه‌ای که دولت‌ها، سازمان‌ها و موسسه‌ها، تلاش جلو برنده‌ای را در این مورد اعمال می‌کنند. بدون بررسی و کسب آگاهی از میزان پیشرفت و دست‌یابی به اهداف و بدون شناسایی چالش‌های پیش روی سازمان و کسب بازخورد و اطلاع از میزان اجرای سیاست‌های تدوین شده و شناسایی مواردی که به بهبود کیفیت جدی نیاز دارند، تحقق مدیریت کیفیت و تعالی سازمانی میسر نخواهد شد و تمامی موارد یاد شده بدون اجرای نظام مشارکت در سازمان‌ها امکان‌‌‌پذیر نیست. گستردگی ماموریت‌ها و نقش‌های واگذار شده به نیروی انتظامی از یک طرف و افزایش انتظارات جامعه از طرف دیگر، موجب توجه اساسی به کیفیت عملکرد نیرو شده است؛ از این‌رو نتیجه انجام وظایف، رسالت و تعالی سازمانی را در پدیده‌ای به‌نام نظام مشارکت باید جستجو کرد. از این‌رو، در مقاله حاضر برای جمع‌آوری داده‌ها، در بخش اسنادی از مطالعات کتابخانه‌ای و در بخش میدانی از ابزارهای مشاهده و مصاحبه بهره گرفته شده است. بدین‌گونه که پس از بررسی مختصر مفاهیم، الگوها و اصول مدیریت کیفیت و تعالی سازمانی، به معیارهای سرمایه انسانی در سازمان‌های متعالی و نظام مشارکت به‌عنوان یکی از مفاهیم محوری تعالی سازمانی، به بررسی مفاهیم و مبانی نظری مشارکت و نقش آن در تحقق مدیریت کیفیت و تعالی سازمانی با نگاه ویژه به سامانه مدیریت کیفیت ناجا(مکنا) پرداخته خواهد شد.