نگرشی بر مولفه‌های هوش هیجانی با رویکرد اسلامی

امروزه مدیریت برای انطباق با تغییرات و به منظور بقاء و رشد در محیط‌های جدید و پیچیده، ویژگی‌های خاصی را می‌طلبد، که مدیران باید به ابزارهای خاصی مجهز باشند؛ زیرا آنچه مهم است، این است که باید هر روز نسبت به روز قبل چالاک‌تر و چابک‌تر باشیم. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌‌ها که می‌تواند به رهبران و مدیران در پاسخ به این تغییرات کمک کند، هوش هیجانی است. هوش هیجانی موضوعی است که سعی در تشریح و تفسیر جایگاه هیجان‌‌ها و احساسات در توانمندی‌های انسانی دارد. در این مقاله که از نوع توصیفی- مروری، و ابزار جمعآوری اطلاعات آن به روش کتابخانهای است، سعی شده است نقش و اهمیّت هوش هیجانی در مدیریت از دیدگاه اسلامی بررسی گردد. به عبارتی، هدف تحقیق بررسی هیجان‌ها از دیدگاه اسلام در مدیریت است؛ پس این سوال مطرح شد که جایگاه هیجان‍‌ها‌ در مدیریت از نگاه اسلام کجاست؟ نتایج نشان داد: با نگاهی به ابعاد هوش هیجانی که شامل خودآگاهی، خودکنترلی، آگاهی از هیجان‌های‌ دیگران و مدیریت روابط می‌شود، به راحتی می‌توان گفت: آموزه‌های اسلام بر هر یک از این موارد تاکید کرده و آنها را جزئی از زندگی شخصی و اجتماعی انسان می‌داند. مدیر در یک جامعه اسلامی با ارتباط با معبود خویش، به یک عزّت نفس و اعتماد به نفس بالایی می‌رسد که سبب می‌شود، هیجانات خود را مدیریت، و خود را اصلاح کند. با چنین دیدگاهی، فرد می‌آموزد، قبل از آنکه در مورد راه رفتن دیگران قضاوت کند، کمی با کفش‌ آنان راه برود(همدلی). سرانجام، هنر مدیریت در اسلام، برقراری رابطه با مردم و برخورد مهربانانه و دوستانه با آنان است و اگر این امر میّسر شود، مدیر به راحتی و سهولت بیشتری می‌تواند وظایف خود را انجام دهد. همه این‌ها زمانی به‌دست می‌آید که روح انسان از یک معنویت ویژه برخوردار باشد و بداند کاری که انجام می‌دهد، برای رضای خدا و خدمت به خلق خدا صورت می‌گیرد.