تاثیر اسکان مجدد بر کیفیت زندگی روستاهای آسیب دیده از سوانح طبیعی (مطالعه موردی: شهرک زنجیران و شهرک ایثار- استان فارس)

هدف کلی اسکان مجدد ایجاد زمینه مناسب جابه جایی روستاها از پهنه‌های پرخطر و آسیب پذیر به منظور بهبود وضعیت معیشت و رفاه ساکنین در ابعاد مختلف زندگی است. به منظور بهبود کیفیت زندگی روستایی، توجه به ابعاد و اثرات طرحهای اسکان مجدد به-عنوان هدف اساسی جوامع روستایی ضروری می باشد. در ایران در طی دو دهه گذشته طرحهای اسکان مجدد به شکل جابه جایی، ادغام و تجمیع روستاها بیشتر در بازسازی مناطق جنگ زده، نواحی آسیب دیده از زلزله، سیل، رانش زمین و در طرحهای احداث سدهای مخزنی اجرا شده است. مطالعه حاضر با هدف تاثیر اسکان مجدد بر کیفیت زندگی و تبیین عوامل موثر بر آن در روستاهای اسکان مجدد یافته در استان فارس (شهرک های ایثار و زنجیران) انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که میزان رضایت از زندگی در طیف لیکرت 6 مقیاسی برابر 3.601 بوده و بیشترین و کمترین میزان رضایت مربوط به قلمروهای زیرساخت ها و اشتغال و درآمد است. علاوه بر این، نتایج حاصل از تحلیل عاملی در ابعاد 9 گانه برای کیفیت زندگی در ناحیه مورد مطالعه شناسایی شد که شش عامل توسعه کالبدی، خدمات رفاهی، کیفیت مسکن، روابط با شهرها و روستاهای مجاور، وضعیت بهداشت و بهزیستی مجموعاً 71.2 واریانس کیفیت زندگی را تبیین می کنند. با توجه به اهمیت کیفیت زندگی در توسعه و بهزیستی اجتماعات انسانی، لازم است در طرحهای اسکان مجدد علاوه بر مکانیابی بهینه روستایی، اثرات و پیامدهای آن بر وضعیت کیفیت زندگی روستاییان مورد توجه ویژه قرار گیرد، تا ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف این طرحها، بهبود وضعیت رفاه ساکنین از جنبه های مختلف ارتقا یابد.