معماری با مصالح کاغذی: اجرای بناهای موقت پس از سانحه

عوارض نامطلوب آوارگی و بی خانمانی ناشی از سوانح غیرمترقبه، جستجوی شیوه های سریع و مناسب اسکان در شرایط اضطرار و موقت را به یکی از مهم ترین مراحل بازسازی مبدل نموده است.هرچند اسکان موقت دوره ای کوتاه از مدت زمان بازسازی تا استقرار دایم (این دوره معمولاً تا زمان آماده شدن مسکن دایم چندین ماه و گاه تا یک و دو سال را شامل می شود) و اسکان اضطرار دوره ای به مراتب کوتاه تر از آن را شامل می شود اما غفلت از کیفیت زندگی سانحه دیدگان در این دو مرحله می تواند عواقب نامطلوب و گاه جبران ناپذیری بر آسیب دیدگان داشته باشد. توجه به کیفیت فضای کالبدی به عنوان بستر زندگی و ارتقای کیفیت آن خصوصاً برای سانحه دیدگان که گرفتار آلام و صدمات ناشی از سانحه می باشند موضوعی است که به صورت جدی در معماری بازسازی باید مورد توجه قرار گیرد. از این منظر فضای سکونت اضطراری و موقت باید به گونه ای طراحی و آماده شود که ضمن حفاظت مردم از شرایط متغیر محیط طبیعی مانند گرما، سرما، باد، ریزش های جوی و مانند آن ضامن حداقل شرایط آسایش و راحتی آن ها نیز باشد. از چنین دیدگاهی تحقق شرایط بهینه سکونت، در تمام مراحل معماری بازسازی، امتیازی ویژه در موفقیت آن محسوب می شود.این مقاله در پی آن است تا ضمن معرفی قابلیت های معماری با کاغذ کیفیت های مناسب آن در ایجاد فضای موقت سکونت و تجارب و شیوه های استفاده از کاغذ در اسکان سانحه دیدگان را مورد بررسی قرار دهد. به همین دلیل بخش اول به مقدمه ای راجع به ضرورت روی آوری به مصالح جدید، معرفی و شناخت کاغذ، خواص و نحوه تولید آن اختصاص دارد. بخش دوم تجارب کاربرد کاغذ در ساختمان و معماری، و مصداق های موفق در این زمینه را مورد توجه قرار می دهد. در بخش سوم تجارب به کارگیری کاغذ در بازسازی پس از سوانح همچنین تجربه ایران در این زمینه مورد توجه قرار می گیرد و بالاخره قسمت پایانی به جمع بندی قابلیت ها و امکان استفاده از آن در ساختمان و چشم انداز آتی به کارگیری و نقشی که در معماری ایفا خواهد نمود، اختصاص یافته است.