واکاوی فضاهای تولیدی در خانه‌های تاریخی شهر نجف‌آباد

در گذشته خانه‌ها به‌عنوان یکی از اجزای مهم تولید در جامعه نقش مهمی داشته‌اند و فضاهای تولیدی در ساختار خانه‌های تاریخی امکان فعالیت‌های مرتبط با معیشت و اقتصاد خانواده را فراهم می‌کردند. دامنه این پژوهش، شهر نجف‌آباد و خانه‌های تاریخی منطبق بر زندگی گذشته را در برمی‌گیرد؛ زندگی‌ای که در آن تلاش خانواده برای امرارمعاش به تولید می‌انجامید. این پژوهش با نگاهی بر ساختار خانه‌های تاریخی شهر نجف‌آباد سعی در شناخت ارتباط بین معماری خانه و تولید در جامعه گذشته را دارد و در این راه با بررسی فضاهای خانه‌های تاریخی و با گردآوری داده‌های مکتوب و مصاحبه تلاش نموده تا شناختی از رویدادهای جاری منجر به تولید و ارتباط آن با کالبد خانه را ارائه دهد. روش کلی در این پژوهش، روش توصیفی - تحلیلی است و با گردآوری داده‌های میدانی با مواجهه معمارانه با خانه‌های تاریخی نجف‌آباد و داده کتابخانه‌ای در خصوص خانه‌های موجود و خانه‌های گذشته به این مهم می‌پردازد. داده‌های موردنیاز با مشاهده، عکاسی، تهیه نقشه و یادداشت‌برداری در خانه‌های تاریخی به دست آمد و اطلاعات موردنیاز از‌طریق مصاحبه با ساکنین و افراد صاحب‌نظر ممکن شده است. در این تحقیق، ابتدا تولید خانگی در جامعه گذشته بررسی شد، سپس فضا‌های تولیدی خانه تاریخی در نجف‌آباد بازخوانی و شناسایی شد و بر اساس آن آرایش فضایی بخش‌های تولیدی در ساختار خانه‌های تاریخی نجف‌آباد بررسی گردید. با‌توجه‌به یافته‌ها،‌ انواع فضاهای تولیدی در خانه‌های تاریخی نجف‌آباد را ازنظر میزان نیاز به ارتباط با سایر فضاهای خانه می‌توان به سه دسته مستقل، وابسته و منعطف تقسیم کرد و آرایش فضاهای تولیدی در خانه‌های تاریخی نجف‌آباد از سلسله‌مراتب مالکیتی، سلسله‌مراتب حریمی - امنیتی و سلسله‌مراتب بهداشتی - عملکردی تبعیت نموده است.

analysis of production spaces in historical houses in najafabad

in the past, houses played an important role as an important component of production in society, and production spaces in the structure of historic houses provided activities related to livelihood and family economy. the scope of this research includes the city of najafabad and historical houses corresponding to the past life; a life in which the family strives for livelihood. this study, by looking at the structure of historic houses in najafabad, tries to understand the relationship between house architecture and production in the past society, and provide its connection with the structure of the house. the general method in this research is descriptive-analytical method, and by collecting field data with architectural exposure to historical houses in najafabad and library data about existing houses and past houses, it addresses this issue. the required data were obtained by observing, photographing, mapping and taking notes in historic houses, and the required information was made possible through interviews with residents and experts. in this study, first, home production in the past society was studied, then the production spaces of the historic house in najafabad were re-read and identified, and based on that, the spatial order of the production sections in the structure of historic houses in najafabad was studied. according to the findings, types of production spaces in historic houses in najafabad can be divided into three categories: independent, dependent and flexible in terms of the need for connection with other spaces in the house and the arrangement of production spaces in the historic houses of najafabad has followed the hierarchy of ownership, hierarchy of privacy-security and hierarchy of health-function.