تحلیل و بررسی الگوهای مسکن؛ مطالعه موردی: شهر خرم‌آباد

مسکن پدیده‌ای متاثر از اجتماع، اقتصاد، فرهنگ و محیط است. این عوامل بر کالبد تاثیر گذاشته و الگوهای متفاوت مسکن را به وجود آورده است. اما امروزه به دلیل افزایش شهرنشینی، نیازهای متفاوت افراد کمتر موردتوجه قرار گرفته که این امر سبب بدمسکنی و بی‌مسکنی شده است. داشتن الگوهای مسکن همساز با نیاز کاربران باعث می‌شود مساکن باکیفیت‌تر به وجود آیند و از ادامه مساکن بی‌برنامه و نابسامان که سبب از بین رفتن سرمایه می‌شوند جلوگیری شود. با‌توجه‌به شناخت ارزش‌ها‌‌ی موجود در الگوها و به‌کارگیری آن در ساخت‌وسازهای جدید می‌توان دسته‌بندی جامعی از الگوهای مسکن داشت. بنابراین هدف موردنظر در این پژوهش تحلیل الگوهای مسکن در محلات مختلف شهر خرم‌آباد بر اساس شاخص‌های موثر بر شکل‌گیری الگوهای مسکن بوده است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و نوع پژوهش از نوع کاربردی است. شیوه‌ها‌‌ی گردآوری اطلاعات به‌صورت مشاهدات میدانی و کتابخانه‌ای است. همچنین در این پژوهش به‌منظور تعیین الگوهای مسکن در شهر خرم‌آباد از بین شاخص‌های استخراج‌شده، از تحلیل خودهمبستگی فضایی (موران) استفاده شده است. از این ابزار برای بررسی توزیع فضایی عوارض استفاده می‌شود. الگو‌یی که هم‌زمان ویژگی‌های مکانی و خصوصیت توصیفی آن را بررسی می‌کند و مواردی که آماره موران آن‌ها یک ‌‌یا نزدیک به مثبت ‌‌‌یک است دارای همبستگی فضایی و به‌صورت خوشه‌ای هستند که شامل: عوامل نابرابری، عوامل اقلیم، شیب، آسایش اقلیمی، شکل شبکه معابر، سلسله‌مراتب معابر، سطح اشغال، قیمت زمین، درآمد خانوار، تراکم ساختمانی و هزینه مسکن در الگوهای متفاوت مسکن در شهر خرم‌آباد موثر هستند و کمتر متاثر از شاخص‌ها‌‌ی قومیت و خویشاوندی، نوع خانوار، سبک زندگی و ارزش‌های حاکم بر جامعه، دانه‌بندی، همگونی شغلی است. بنا بر بررسی‌های انجام‌شده، الگوهای مسکن در خرم‌آباد متاثر از 4 بعد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی است که می‌توان در جهت دستیابی به الگوی مناسب برای برنامه‌ریزی مسکن از آن بهره برد.

analysis and review of housing patterns; case study: khorramabad city

housing is an outcome influenced by society, economy, culture, and the environment. these factors have impacted the physical form and created different housing patterns. however, due to increasing urbanization, the diverse needs of individuals have received less attention, leading to inadequate and homelessness. having harmonious housing patterns that align with user needs results in higher quality dwellings and prevents unplanned and disorganized housing, which leads to the loss of capital. by understanding the existing values in patterns and applying them to new constructions, a comprehensive categorization of housing patterns can be achieved. therefore, the purpose of this study was to analyze housing patterns in different neighborhoods of khorramabad city based on influential indicators in shaping housing patterns. the research method used in this study is descriptive-analytical and falls under the category of applied research. data collection methods include field observations and library research. additionally, in order to determine housing patterns in khorramabad city, spatial autocorrelation analysis (moran’s i) has been utilized among the extracted indicators. this tool is used to examine the spatial distribution of variables. patterns that simultaneously consider spatial characteristics and their descriptive properties, and have a moran’s statistic of one or close to one, exhibit spatial autocorrelation and are clustered. these patterns include factors such as inequality, climate factors, slope, climatic comfort, street network shape, hierarchy of streets, occupancy level, land price, household income, building density, and housing costs, which have an impact on different housing patterns in khorramabad city. they are less influenced by factors such as ethnicity and kinship, household type, lifestyle and prevailing societal values, categorization, and occupational homogeneity. based on the conducted investigations, housing patterns in khorramabad are influenced by four dimensions: social, economic, physical, and environmental. these dimensions can be utilized to develop suitable housing planning patterns.