پایداری سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد بهره‌گیری استحصال آب از رطوبت هوا (مه)؛ مطالعه موردی: روستای امین‌آباد فیروزکوه

ایرانیان از قدیم‌الایام با معضل کمبود آب مواجه بوده اند و این امر باعث ایده‌های شگرف در زمینه‌‌های مختلف استحصال، ذخیره و انتقال آب همچون آب‌انبارها و قنات‌ها شده‌ است. از سوی دیگر مصرف بالای آب برای امور مختلف شرب، کشاورزی و صنعت باعث کاهش منابع آب‌های جاری و زیرزمینی گشته است. امروزه به کمک فنّاوری و علم، روش‌های نوینی جهت جذب آب از رطوبت هوا به وجود آمده است. در یکی از این روش‌ها، در مسیر حرکت هوا موانعی قرار می‌گیرد که با برخورد هوا به آن‌ها مولکول‌های آب معلق در هوا جذب شده و به مخزن مشخصی منتقل می‌گردند. در این تحقیق به بررسی چگونگی فرایند جذب آب از رطوبت هوا پرداخته شده و هدف تحقیق دستیابی به ترکیب دستگاه استحصال آب با کمک عناصر معماری مانند دودکش‌های خورشیدی، برج‌ها، حجم و نمایی ساختمان است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و از مطالعات کتابخانه‌ای (بررسی نمونه‌های مشابه در مناطق مختلف جهان)، نرم‌افزارهای مرتبط (ترسیمی، تحلیلی)، پیمایش میدانی و شناسایی روستاهایی که ظرفیت لازم را ازلحاظ اقلیمی دارند، استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد روستاهای منطقه فیروزکوه تهران، ازجمله روستای امین‌آباد، مناطق مناسبی برای استحصال آب از رطوبت هوا هستند؛ زیرا این مناطق در دامنه جنوبی رشته‌کوه البرز واقع شده‌اند و دارای ویژگی‌هایی همچون میزان رطوبت بالای 50 درصد، جهت و وزش باد غالب موردنیاز، تابش خورشید، شیب و عوارض مناسب زمین است. این‌ عوامل باعث تولید مه در دره‌ها شده و قابلیت برداشت آب را از مه ایجاد می‌کند. روش استحصال آب از مه توسط پارچه سه‌بعدی جاذب آب پیشنهاد شده است. با انتخاب و جانمایی مطلوب برای احداث دستگاه، طراحی معماری هماهنگ با ویژگی‌های خاص منطقه و استفاده از پرده‌های جاذب با درصد جذب بالای آب می‌توان به نتیجه مطلوب رسید. روش پیشنهادی می‌تواند بدون وابستگی به منابع آبی و مولد تولید انرژی، آب مورداستفاده روزانه 8 واحد مسکونی انتخاب‌شده در این روستا را فراهم آورد.

sustainability of rural settlements with the approach of using water extraction from air humidity (fog) (case study: aminabad village of firuzkuh)

iranians have faced the problem of water shortage since ancient times, and this has caused great ideas in various fields of water extraction, storage, and transfer, such as reservoirs and qanats. on the other hand, the high consumption of water for various purposes of drinking, agriculture, and industry has reduced the running and underground water resources. with the help of technology and science, new methods have been created to absorb water from air humidity. in one of these methods, obstacles are placed in the path of air movement, and when the air hits them, water molecules suspended in the air are absorbed and transferred to a specific tank. in this research, we investigated the process of absorbing water from air humidity, aiming to achieve the composition of the water extraction device with the help of architectural elements such as solar chimneys, towers, volume, and aspect of the building. descriptive-analytical research methods and library studies (examination of similar samples in different regions of the world), related software (drawing, analysis), field surveys have been used, and villages that have the necessary capacity in terms of climate have been identified. the results show that the villages of tehran’s firouzkoh region, including amin abad village, are suitable areas for extracting water from air humidity; because these areas are located on the southern slope of the alborz mountain range and have characteristics such as humidity above 50%, the required direction and prevailing wind, sunlight, slope and suitable features of the land. these factors cause the production of fog in the valleys and create the ability to harvest water from the fog. the method of extracting water from the fog by three-dimensional water-absorbing fabric is proposed. by selecting and placing the device, architectural design in harmony with the specific features of the region, and the use of absorbent curtains with a high percentage of water absorption, the desired result can be achieved. the proposed method can provide water for the daily use of 8 selected residential units in this village without depending on water sources and energy generators.