تبیین نقش الگوهای رویدادِ برگرفته از عوامل فرهنگی و طبیعی در شکل‌گیری الگوهای فضایی معماری بومی؛ مطالعه‌ی موردی: روستای سرآقاسید

معماری بومی ایران دارای گستردگی وسیع جغرافیایی و اصول مانایی است که بیش از هر زمان دیگری به تحلیل، بازخوانی و نقد علمی و منصفانه نیاز دارد؛ خوانشی که زیربنای بهبود فرایندها و روش‌های حفظ این آثار، نحوه‌ی مداخله در آن‌ها، دستیابی به ریشه‌های فرهنگی و گونه‌شناسی معماری این سرزمین باشد. معماری بومی به همان اندازه که متاثر از عوامل طبیعی است؛ از باورهای ذهنی، فرهنگ محلی و رویدادهای فردی و اجتماعی پیروی می‌کنند. می‌توان گفت، عوامل فرهنگی روح حاکم بر همه‌ی الگوهای فضایی معماری بومی و الگوهای رویداد واقع در آن‌ها را تشکیل می‌دهد. با این زمینه‌ی فکری است که الگوهای فضایی متاثر از الگوهای رویداد و الگوهای رویداد نیز متاثر از فرهنگ و طبیعت و درنتیجه معماری بومی به‌مثابه‌ی نمود فرهنگی نگریسته می‌شود. این پژوهش، ماحصل بررسی کیفیت تعامل وجوه فرهنگی و بستر طبیعی و تاثیر آن‌ها بر رویدادها و درنتیجه معماری بومی روستای سرآقاسید، از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال بختیاری است.هدف اصلی این پژوهش کیفی، شناسایی و ترسیم چهارچوبی الگومدار برای تحلیل معماری بومی روستای سرآقاسید است به‌گونه‌ای که بتواند با بررسی عوامل فرهنگی در بستر طبیعی نمونه‌ی موردمطالعه، الگوهای رویداد و الگوهای فضایی شکل‌دهنده‌ی آن را شناسایی و رابطه‌ی بین آن‌ها را تبیین کند. مسئله‌ی پژوهش، نحوه‌ی ارتباط میان الگوهای فضایی با باور مردمان، ریشه‌های فرهنگی و محدودیت‌های طبیعی، و نیز نحوه‌ی بروز آن‌ها در ساختار کالبدی روستاست. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، در بستری از مشاهدات میدانی، بررسی‌های عینی و کروکی‌های تحلیلی و نیز انجام مصاحبه‌ی عمیق باهدف شناسایی الگوهای تشکیل‌دهنده‌ی روستای هدف انجام پذیرفته است و نتایج این تحقیق حاکی از آن است که الگوهای رویداد، نمود عینی عوامل فرهنگی و طبیعی است که در قالب الگوهای فضایی تجلی یافته است.

Explaining the role of the event patterns derived from natural and cultural factors in shaping the spatial patterns of vernacular architecture; Case study: Sar Agha Seyyed village

Iranian vernacular architecture has a wide geographical scope and sustainability principles that need more than ever to be analyzed, reread and criticized scientifically and fairly. A reading that is the basis for improving the processes and methods of preserving these properties, the intervention method, achieving the cultural roots and architectural typology of Iran. As much influenced by natural factors, vernacular architecture also follows mental beliefs, local culture, and individual and social events. Cultural factors form the spirit that governs all spatial patterns of vernacular architecture and the event pattern embodied in them. Bearing this in mind,spatial patterns are influenced by event patterns and event patterns are also influenced by culture and nature, and consequently, vernacular architecture is considered a cultural manifestation. This study is the result of investigating the quality of interaction of cultural aspects and natural context and their impact on events and accordingly the vernacular architecture of Sar Aqa Seyyed village, in Koohrang county of Chaharmahal and Bakhtiari province.The main purpose of this qualitative research is to identify and present a modelbased framework for analyzing the vernacular architecture of Sar Aqa Seyyed village to determine the event patterns and spatial patterns shaping it and the relationship between them by investigating the cultural patterns and the natural context of the case study. The research question is how spatial patterns relate to people #39;s beliefs, cultural roots and natural limitations, as well as how they occur in the physical structure of the village. The study was performed by a descriptiveanalytical method through field observations, objective studies and analytical sketches as well as indepth interviews in order to identify the constituent patterns of the target village. The results indicate that the event patterns are objective manifestations of cultural and natural factors that are displayed in the form of spatial patterns.