تبیین سنخیت رویکرد پدیده شناسی جهت شناخت معماری‌ بومی (نمونه موردی: مسکن بومی منطقۀ منوجان استان کرمان)

تاکنون معماری ‌بومی عمدتاً با نگرش های اقلیمی و فرهنگی تبیین ‌شده‌است؛ پژوهشگران در مطالعات و بررسی هایشان، اغلب با روش‌های معمولِ آماری و ترسیم جدول و نمودار و سپس با یافتن معیارهایی برای مقبول بودن روش، تحلیلی از مقبولیت آن ها به‌دست می دهند؛ اما این رویکردها و روش ها به‌دنبال پاسخ به »چرایی « بوده و در گسست »عین « و »ذهن « رقم می خورند. درحالی‌که معماری بومی در هماهنگی با »تجربه زیستۀ « بومیان شکل می گیرد، بنابراین در این تحقیق، این جنبه های مغفول از معماری ‌بومی مدنظر بوده و بر آن شد تا با تکیه‌بر روشی متناسب در شناخت کامل و جامعِ موضوع که در آن گسست عین و ذهن وجود نداشته باشد و »چگونگی « در آن ممکن شود به پدیده شناسی رجوع کند. مطالعات پدیده شناختی ریشه در فلسفه داشته و بر مفاهیمی چون »تجربه زیسته « و »ادراک « انسان از هستی اشاره دارند. درواقع ماهیت فلسفی پدیده شناسی آن را واجد پیچیدگی هایی کرده که گشودن آن‌ها افق های جدیدی را باز می کند. افق هایی که در تقابل با محدودیت استانداردگرایی افراطی، »در جهان بودنِ « انضمامی و انفرادی انسان را مطرح می کنند. انسانی که فراتر از ابعاد و اندازه های فیزیکی و متافیزیکیِ تعیین‌شده، فضای زیستی اش را می شناسد و می سازد. این مقاله به بازخوانی منابع و تفسیر محتوای پدیده شناسی، با تکیه‌بر آرای شولتز معمار و نظریه پرداز معاصر که نظریات پدیده شناسی او معطوف به فلسفۀ هستی شناسانۀ »هایدگر « است، برای پاسخ به اینکه چگونه پدیده شناسی برای خوانش معماری بومی متناسب می باشد، با روش پژوهشِ تحلیلی توصیفی پرداخته است. ازآنجاکه پدیده شناسی در پی بررسی و توصیف ساختارهای آگاهی آن‌چنان‌که از منظر اول‌شخص تجربه می شود، است؛ درنتیجه معماری ‌بومی‌ منوجان با این روش با توجه به جنبه های گوناگون مواجهۀ انسان با زیست جهانش به‌گونه‌ای فردی کیفی و فراتر از پاسخ به کارکردهای آشکار و ظاهری، مورد تامل و تفسیر قرار می گیرد. نتایج، بیانگر ارتباط ویژۀ میان شاعرانگی، محیط طبیعی، پدیدۀ مکان با معماری بومی و خصوصاً در نمونۀ موردی موردبررسی یعنی معماری ‌بومی‌ منوجان است که درنهایت سعی شد نشان داده شود تحقق سکونت و حس مکان معطوف به تجربۀ زیستۀ ساکنان و با تحلیل و رویکردی وجودی به دید می آیند.

Demonstration of phenomenological approach’s proportion, for vernacular ARCHITECTURE recognition (Case Study: Vernacular Housing in Manoojan Region of Kerman Province)

Although the vernacular architecture is formed in harmony with the lived experience of the natives, looking at the studies of vernacular architecture, we see that in the researches done, researchers have paid more attention to the role of factors such as social, cultural, religious, economic, physical, climatic, construction technology and materials; And so far, researches done in the field of vernacular architecture were largely explained by the cultural and climatic approaches. In their studies, researchers often provide charts and graphs using conventional statistical methods, and then find an acceptance analysis by finding criteria for their validity; however, all of these approaches and methods seek to answer the why and fall into the object and subject gap and divisions. The answer to how seems to go back to the question of the essence of architecture; this article considers this view and this aspect of vernacular architecture. This article claims that dwelling in vernacular architecture is deeply and meaningfully realized since residents of the locals have a sense of identification with the surrounding environment. For this reason, since these neglected aspects of Vernacular architecture were considered in this study, it was decided to refer to phenomenology with an appropriate approach in the complete and comprehensive understanding of the subject; and relying on a phenomenological approach that is rooted in philosophy and refers to concepts such as lived experience and perception of man from being , examine the issue in a way that lacks the disconnection of object and subject and How is possible in it. In fact, the true philosophical nature of phenomenology has given it complexities, the opening of which leads to new horizons; Horizons that, in contrast to the limitations of extreme standardism, present the concrete and individual beingintheworld of man, a man who knows and constructs his living space beyond the determined physical and metaphysical dimensions.This article attempts to reread the sources and interpret the content of phenomenology, relying on the views of Schultz a contemporary architect and theorist whose phenomenological theories are based on Heidegger #39;s ontological philosophy. As well, the analytical - descriptive methods have been used to answer this question how the phenomenological approach is appropriate in reading vernacular architecture? The phenomenological method is selected as a research method because of its relationship to the subject since vernacular architecture is shaped from firsthand interaction of man and his lifeworld . And this is somehow phenomenology itself. In other words this relationship is very close so that even phenomenology can be explained using vernacular architecture. It could be summarized like this: phenomenology is a qualitative method (beyond quantitative and statistical approaches), independent (lacking presumptive method), descriptive (describing the subject just the way it becomes apparent) and interpretative (depending on described, sensible issue).After basic theoretical studies, the results of field studies on the vernacular architecture of Manoojan were presented in the form of analysis and description with Schultz and Heidegger #39;s phenomenological criteria in order to achieve a deeper and better understanding of the vernacular architecture of Manoojan in a phenomenological describing and interpreting. The results of the phenomenological recognition of the vernacular architecture of Manoojan region with architectural features and extracted criterias, indicating a special relationship between poetic, natural environment and place phenomenon with the vernacular architecture of Manojan. The results also showed that the sattlement, in spite of all the economic problems and severe poverty of its inhabitants, has the necessary components to achieve housing and a sense of place in accordance with the authentication and user acceptance and therefore in relation to form and space. Finally it was tried to show that the vernacular architecture of Manoojan is an architecture from the gateway of the existential space, which from the gateway of poetry, it is an unexpected and at the same time liberating space that is discovered and understood through imagination.