تحلیل عوامل اقتصادی موثر بر تحولات مسکن معیشت محور در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان معجزات، شهرستان زنجان)

مسکن روستایی به عنوان اصلی ترین عنصر کالبدی فضا با ماهیت معیشتی، تحت تاثیر عوامل و نیروهای مختلف همواره در حال تغییر و تحول بوده است. این تغییرات بر روی مولفه های مسکن محور نیز موثر بوده است. در تحقیق حاضر به تحلیل و رتبه بندی مولفه های مسکن معیشت محور و نقش عوامل اقتصادی در تحولات آن پرداخته شده است. نوع تحقیق، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه)، روش تجزیه وتحلیل اطلاعات به صورت توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون باینومیال و رگرسیون چند متغیره) و مدل ویکور است. جامعه آماری تحقیق حاضر 3464 خانوار روستایی در دهستان معجزات است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای تکمیل پرسشنامه ،321 خانوار و در 7 روستا به دست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد مقدار نسبت مشاهده در مولفه های تولیدی و تدارکاتی مساکن روستایی در نواحی مورد مطالعه در مقایسه با نسبت آزمون، در سطح پایینی قرار دارد. همچنین مقدار نسبت مشاهده در مولفه های زیستی و اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با نسبت آزمون، در سطح بالایی قرار دارد. نتایج نشان می دهد شاخص های سرمایه های مادی و اعتبارات به ترتیب با مقادیر 0.467، 0.317 بیشترین سهم را در تحولات مسکن معیشت محور داشته اند. نتایج مدل تصمیم گیری ویکور برای بررسی شاخص های اقتصادی نشان می دهد که روستاهای گوجه قیا و روستای اژدهاتو به ترتیب با 1 و 0.453 دارای بالاترین مقدار qi در رتبه های اول و دوم و روستاهای باروت آغاجی (0.065) و رازبین (0.044) دارای پایین ترین مقدار qi در رتبه های ششم و هفتم قرار گرفته اند. با توجه به یافته های تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که کارکرد مسکن در سکونتگاه های روستایی به سمت خوابگاهی در حال تحول می باشد که ادامه این روند که متاثر از جایگاه ضعیف اقتصاد روستایی است در آینده باعث کاهش سطح تولیدات خواهد شد.

Analysis of Economic Factors Affecting the Developments in Livelihood-based Housing in Rural Areas (Case study: Mojezat County, Zanjan Township)

Rural housing as the main physical element of space with a multifunctional nature has been constantly evolving influenced by various factors and forces. The most important components that have changed in recent years in the context of housingrelated developments are the housing component in the rural areas. The shift from livelihoodbased housing to rural housing, which has only a residential function, has a negative impact on the rural economy. In this regard, this study aims to identify the status of housing in rural areas and to answer the following questions: 1. What is the livelihood situation of rural housing in the studied villages? 2. Which economic indicators affect livingbased housing in the studied villages?In the present study, the analysis and ranking of components of Livelihood based housing in rural areas will be discussed., The nature of the descriptive analytic and the type of application, data collection method used for the study was ldquo;library and field method rdquo; (questionnaires and interviews). Data analysis was descriptive (Mean and standard deviation) and inferential statistics (Binomial test and multivariate regression) and the Vicor model. The questionnaire is composed of closed questions and answers on Likert five scale. The statistical population is 3464 in the Mojezat County. According to Cochran's formula were selected 321 households in 7 rural, as the sample size. Also, Cronbach's alpha was used to measure the reliability of the indices, with the values of 0.939 percent for economic factors and 0.867 percent for the livelihood housing component.The findings from the research show that the ratio of observation in the productive and logistic components of rural housing in the studied areas is low compared with the test ratio, as well as the ratio of observation in biological, social and cultural components compared with the test ratio, Is located on the upper level. The results also show that there is a direct correlation between the indicators of economic and livelihood of rural houses. At a significant level of 0.05, the variables of financial capital and credits, with the values of 0.467, 0.317, had the highest share in the dependent variable analysis of variance (rural housing function), the variables of income, employment, production method, type of production activity and ability have not been able to have a significant effect on the dependent variable. Finally, the results of the decisionmaking model of VIKOR for the study of economic indicators show that the villages of Gojeghia and Aghdehatoo villages with 1 and 0.453 have the highest Qi in the first and second rank respectively and the villages of Barotagaji (0.065) and Razbin (0.044) the lowest Qi is ranked sixth and seventh.In the past, according to the economic status and social classification of villagers, housing was made in different dimensions and sizes; But now, with the collapse of social classifications in the villages and the expansion of village communication with other settlements in the community, each village builds its home, regardless of the economic base, in the village, according to its will And in such a way that the lowincome and vulnerable sectors of the rural community have a better and bigger venue than villages and villagers. The development of Livelihoodbased housing has left out the monopoly of the economic factor and questioned its unconditional and contingent effect.