سنجش حس مکان در روستای جابجا شده پس از سانحه (مطالعه موردی‌: روستای کنزق‌، استان اردبیل)

زلزله و صدمات ناشی از وقوع آن همواره در کمین جوامع انسانی به ویژه بافت های آسیب پذیر روستایی می باشد. اقدامات مرتبط با بازسازی کالبد پس از سانحه در کشور ما با کم و کاستی هایی مثل عدم توجه به احیای نیازهای هویتی افراد و ایجاد یا ارتقای حس مکان پس از تخریب منطقه مسکونی و بازسازی مکان جدید همراه است لذا ضرورت پژوهش در این زمینه همواره بحثی چالش برانگیز در میان جوامع آسیب دیده و بازسازی شده خواهد بود. هدف از این پژوهش بررسی تغییر مولفه های حس مکان در جابه جایی بافت روستای کنزق پس از سانحه زلزله می باشد. لذا با استناد بر مطالعات صورت گرفته از منابع مختلف و جمع بندی آن ها به شیو ه پژوهش کمی، مولفه های حس مکان در چهار دسته اجتماع پذیری و تعاملات اجتماعی، هویت، دلبستگی به مکان و وابستگی به مکان در قالب پرسشنامه ای محقق ساخته تنظیم گردید و به روش نمونه گیری با فرمول کوکران بین 278 نفر از 1000 نفر جمعیت روستا توزیع شد. انتخاب نمونه به صورت تصادفی بوده و اعتبار پرسشنامه با استفاده از فرمول کرونباخ-آلفا (0.74 = α) محاسبه شد. تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار spss، برای آزمون فرضیه آماره های t تست تک نمونه ای و همبستگی پیرسون بود. فرض پژوهش عدم توجه به بافت روستای کنزق قدیم در ساخت روستای جدید و کاهش مولفه های حس مکان و در نتیجه کاهش رضایت ساکنین بود. تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه جهت پاسخگویی به سوالات این پژوهش بوده : جابه جایی بافت روستای کنزق تا چه میزان بر مولفه های حس مکان تاثیرگذار بوده است؟ و تغییرات مولفه های حس مکان در جابه جایی روستای کنزق چگونه است؟ نتایج حاصل نشان داد که در این جابه جایی حس رضایت اهالی از روستای جدید به دلیل برخورداری از امکانات بیشتر رفاهی افزایش یافته و بر خلاف فرض پژوهش فقط مولفه هویت کاهش یافته است. در میان وابستگی به مکان با اجتماع پذیری، هویت و دلبستگی به مکان، همبستگی و ارتباط مستقیم وجود دارد.

Measure the Sense of Place in a Displaced Village after Disaster (Case Study: Kanzag Village in Ardabil)

Natural disasters, among the issues and problems facing the villagers, can endanger the daily lives of villagers from various economic, social and environmental dimensions. The earthquake has always existed as a repeatable and unpredictable phenomenon during the life of the planet. The villages are more vulnerable than others. When the village is destroyed by the earthquake, it changes the village texture. Upon these changes, attention to the previous context in creating new textures is very important. The purpose of this study was to investigate the changing of sense of place in the tissue displacement of the village after the earthquake. The preliminary research hypothesis explains that (1) the villagers are dissatisfied with the context of the Kanzag village; and (2) the displacement of the Kanzag village has diminished the components that affect the place. With regard to the process of displacement of the Kanzag village, these questions arise: (1) how has the texture of the Kanzag village changed to the components of the sense of place? 2) How is component change a sense of place in the movement of the Kanzag village?The present study is quantitative. Therefore, based on studies of different sources and their summarizing in a quantitative research, the components of sense of place in four categories, socialization and social interactions, identity, attachment to location and location dependence a researchermade questionnaire was designed and distributed among 278 people out of 1,000 people in the village using a Cochran formula. The sample was selected randomly and the validity of the questionnaire was calculated using the CronbachAlpha formula ( alpha; = 0.74). Data analysis was done using SPSS software to test the hypothesis of single sample Ttest and Pearson correlationThe data from the Avel test (single variable T test) show that the general population is satisfactorily satisfied with the displacement of the Kanzag village, although this displacement is due to the lack of maturity of the old Kanzag village. By moving from the old village to the new village due to the earthquake accident, sensory components have increased except for identity. Improving conditions and more facilities is an important factor in increasing the coefficient of these components. On the other hand, despite the increase in facilities, the identity component has declined. In other words, there is no increase in the relative welfare of the identity load, and the identity component has decreased with the displacement of the texture and the lack of modeling of the old texture. Also, the information obtained from the second test (Pearson correlation) shows that identity is not correlated with attachment to social status and these components are two by two independent, identity and location dependence It is correlated and the direct relation between these two components is established. There is also a direct correlation between attachment to sociality and location dependence.In the Kanzag village, with the displacement of the village, the changes in the sense of place components are not related to each other and these components are not simultaneously reduced or increased. In the process of moving the village, three components of socialization and social interactions, attachment and location dependency have increased. The results show that the new texture was better for the residents. There is solidarity and direct connection between placebased attachment to community, identity and attachment to place.