خوانش پیوند سازمان فضایی خانه و شیوه زندگی در معماری بومی (مطالعه موردی: شهر بُشرویه)

بسیاری از نظریه پردازان حوزه محیط و رفتار، شیوه زندگی و نظام رفتاری حاصل از آن را به عنوان عینی ترین بیان های فرهنگ سکونت می دانند. انسان و نیازهای او طبق نظر محققان، عامل اصلی در طراحی فضا و روابط میان آن است که چنانچه به درستی صورت گیرد، می تواند در خلق محیط های مطلوب تر راهگشا باشد. طیف متنوع نیازهای انسان از نیاز به خلوت و قلمرویابی تا تماس اجتماعی و تعامل با دیگران در روابط درونی افراد خانواده، طراحی خانه را به ویژه به لحاظ سازمان فضایی و نحوه استقرار فضاهای عمومی، نیمه عمومی و خصوصی درون خانه و در کنار یکدیگر بسیار حساس و قابل تامل می سازد.روش زندگی، به نحوه زندگی انسان ها که انتخاب می کنند مربوط می گردد و بر ایده ال ها، قواعد، قوانین، رفتارهای روزمره زندگی و نظایر آن استوار است. لذا خوانش و فهم چگونگی اثر بخشی شیوه زندگی و آداب رفتاری ناشی از آن بر شکل گیری فرم و سازمان فضایی خانه های بومی بسیار حائز اهمیت می باشد.این تحقیق از گونه پژوهش موردی با استفاده از روش تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی، تحلیلی و در نهایت مصاحبه و تهیه پرسشنامه و قیاس تطبیقی صورت گرفته است. نمونه انتخاب شده، بافت تاریخی شهر بشرویه می باشد. در این بافت معماری مسکونی دوره های تیموری، صفوی و قاجار در بومی ترین شکل های خود مشاهده می شود که ویژگی اساسی اش، علاوه بر سالم بودن، تداوم و نفوذ آن در مناطق پیرامونی است.نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد ویژگی های شیوه زندگی بومی و سیستم های فعالیت ناشی از آن به ویژگی های خاص استقرارها و محیط ها انجامیده و دلایل تنوع آن ها و در نتیجه ارتباط بین شیوه زندگی و محیط ساخته شده مصنوع را شرح می دهند. لذا بایستی اذعان داشت شیوه زندگی و سیستم های فعالیت، هر دو باهم، در تحلیل و طراحی بسیار مفید هستند و طراحان و برنامه ریزان را در رسیدن به الگوی مسکن مناسب منطقه یاری می رسانند.

Reading the Link of Spatial Organization of House and Lifestyle in Vernacular Architecture (Case Study: Boshrooyeh)

Many theorists consider lifestyle and behavioral systems as the most objective expressions of living culture. According to researchers, mankind and his demands are the major factors in designing the space and their relationships inbetween so that if done properly, it will be helpful in creating a better environments. Wide range of human demands, from need for privacy and territoriality to social engagement and interaction with family members and others, make the home design fragile and signified, especially in stands of public, semipublic and private spaces inside the house.Living methods and human rsquo;s choices are related to their ideals, principles, rules and their everyday behavior. Therefore, studying and understanding the effectiveness of lifestyle and behaviors caused by it are important for developments of form and spatial arrangements of local houses.Therefore, this research was a case study conducted by using a combination of methods, including descriptive, analytical and logical reasoning methods. This study was conducted using field observation, library research, interview, questionnaire, and comparative analogy.The combined methodology indicates the highest convergence between two methods or more. The advantage of this approach is that the strengths of the various methods complement each other and the weaknesses of each method are largely covered. Selected sample is a historical texture of Boshrooyeh city. In this texture, residential architecture of Timurid, Safavid and Qajar eras can be seen in their vernacular forms is its major specification plus persistence and its influence in surrounding areas. Considering the impact of socialcultural issues in architecture is the subject that many theorists of this field have addressed to, Rappaport and Oliver consider the cultural backgrounds as an affective factor in the formation of vernacular architecture as Rappaport also has stated, ldquo;Space defines a meaning rdquo; and Grout and Wang also have stressed the importance of attention for environmental designers to socialcultural aspects .The pattern should organize the spatial and configure it to be examined in order to understand the connection inbetween the design of the built environment and subsequently cultural dimensions. this study aims to provide a base to design the relations among main spaces of houses. Presenting design values model (profile) for house spatial arrangement based on local lifestyle.The results of the study show that lifestyle and latent aspects of quite simple activities illuminate the reasons of special organizations of local residential environments. Finally, wide variety of latent aspect of pure activities leads to diverse establishment for these activities and diversity of established systems for systems of activities. The main point is that the achievements from the research show that the vast variety of hidden faces of sheer activities which leads to a variety of deployments for these activities and the diversity of deployment systems for operating systems. Then it causes a variety of environments such as the types of spatial arrangement in different residential areas, therefore it should be acknowledged that both lifestyle and activity systems, simultaneously are very useful in analyzing and designing, and they help designers and planners to achieve the appropriate housing pattern.