بررسی مقاومت برخی از علف‌های هرز و گیاهان گلخانه‌ای به‌عنوان گیاه تله در کنترل آفت سفید بالک (trialeurodes vaporariorum)

سفید بالک از مهم‌ترین آفات پلی‌فاژ محصولات گلخانه‌ای بوده که باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی محصولات می‌شود. جهت بررسی مقاومت برخی از علف‌های هرز و گیاهان گلخانه‌ای به‌عنوان گیاه تله در کنترل آفت سفید بالک، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت تیمار و 10 تکرار در گلخانه باغ گل‌های شهرستان الیگودرز در سال 1397 اجرا شد. تاثیر گیاهان تله بر تمام صفات مرتبط با مکانیسم‌های مقاومت آنتی‌زنوز و آنتی‌بیوز در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین تعداد حشره جذب شده و تخم سفید بالک (کمترین مقاومت آنتی‌زنوز) در گیاهان خیار (cucumis sativus) و کاهوی وحشی (lactuca scariola) مشاهده شد. علف‌هرز تاج‌ریزی (solanum nigrum) نیز اگر چه برای تغذیه حشره بالغ سفید بالک جزء تیمارهای جذاب نبود، اما بعد از خیار جذاب‌ترین تیمار برای تخم‌گذاری بوده و بیشترین درصد مرگ و میر تخم و پوره (79 درصد) را داشت. بیشترین دوره رشد و نمو آفت سفید بالک نیز در تیمارهای گیلاس مجلسی (pseudocapsieum solaum) (47 روز) و تاج‌ریزی (46 روز)، و کمترین در محبوبه‌شب (cestrum nocturnum) مشاهده شد. بنابراین از گیاه جالیزی خیار و علف‌هرز کاهوی وحشی به‌علت جذابیت تغذیه‌ای و تخم‌گذاری برای حشره و گیاهان گیلاس مجلسی و تاج‌ریزی به‌علت بالا بودن درصد مرگ و میر تخم/پوره و دوره رشد و نمو بیشتر (مقاومت آنتی‌بیوز بالا)، می‌توان به‌عنوان گیاه تله در کاهش جمعیت و کنترل زراعی سفید بالک و افزایش تولیدات محصولات گلخانه‌ای استفاده کرد.

survey the resistance of some weeds and greenhouse plants as trap crop in controlling of whitefly (trialeurodes vaporariorum)

whitefly is one of the polyphagous and most important pests of greenhouse crops, which reduces the quantitative and qualitative yield of crops. to study th resistance of some weeds and green house plants as trap crop in controlling whitefly, an experiment was conducted in a completely randomized design with eight treatments and 10 replications in the greenhouse of flower garden in aligudarz city, 2018. the effect of trap plants on all traits of antixenosis and antibiosis mechanisms of whitefly was significant at 1%. the highest number of adsorbed insects and whitefly eggs were observed in cucumber (cucumis sativus) and prickly lettuce (lactuca scariola) and the lowest in cock seggs (cestrum nocturnum). although black nightshade (solanum nigrum) was not attractive treatment for feeding adult whitefly, but after cucumber it was the most attractive treatment for spawning and the observed the highest percentage of egg and nymph mortality percentage (79%) in this treat. also, the highest growth length of whitefly was observed in jerusalem chery (pseudocapsieum solaum) (47 days) and black nightshade (46 days) treatments, and the lowest in cock seggs. therefore, cucumber and prickly lettuce due to the attractiveness of feeding and laying for insects (low antixenosis resistance and jerusalem chery and black nightshade, due to higher egg and nymph mortality percentage and growth length (high antibiosis resistance): can be used as a trap plant to reduce the number of generations and control of whitefly and increasing of production of greenhouse crops.