بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس بومادران (achillea wilhelmsii c. koch) بر خصوصیات جوانه‌زنی علف‌های ‌هرز سوروف (echinochloa crus-galli (l.) beauv) و سلمه‌تره (chenopodium album l.)

به‌منظور بررسی اثر ترکیبات و فعالیت علف کشی اسانس بومادران (achillea wilhelmsii c. koch) بر دو علف هرز سوروف(echinochloa crus-galli (l.) beauv)  و سلمه تره (chenopodium album l.)، دو آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1399 انجام شد. فاکتور اول نوع اسانس در دو سطح (معمولی و نانو) و فاکتور دوم غلظت اسانس در شش سطح (صفر، 100، 200، 400، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر) بودند. نتایج آنالیز اسانس منجر به شناسایی 49 ترکیب در اسانس بومادران شدو از بین این ترکیبات، کامفور (21.1 درصد)، 8،1- سینئول (19.3درصد)، میرتنول (8.4 درصد)، کارواکرول (8.3 درصد) و بورنئول (6.1 درصد) ترکیبات عمده موجود در اسانس را تشکیل می‌دادند. تصاویر به دست آمده از میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان داد که اندازه ذرات بین یک تا 100 نانومتر بود. در صفت درصد جوانه زنی، تفاوت معنی داری بین غلظت های 100 میکرولیتر در لیتر دو نوع اسانس وجود نداشت، اما با افزایش غلظت، این تفاوت معنی دار شد، به گونه ای که در غلظت 400 میکرولیتر در لیتر، درصد جوانه زنی سوروف تیمار شده با اسانس معمولی و نانو، به‌ترتیب به 30.12 و 10.02 درصد رسید. در غلظت 1000 میکرولیتر در لیتر اسانس نانو بومادران، به‌طور کامل از جوانه زنی بذر سوروف جلوگیری شد. در غلظت 400 میکرولیتر در لیتر اسانس های نانو و معمولی، سلمه تره 36.12 و 13.02 درصد جوانه زد و اسانس نانو در غلظت 800 میکرولیتر در لیتر، کاملا از جوانه زنی سلمه تره جلوگیری کرد. جوانه زنی بذر سلمه تره نسبت به بذر سوروف به اسانس بومادران حساس تر بود. به این ترتیب، کاربرد نانو اسانس بومادران در غلظت های 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر به‌ترتیب جهت جلوگیری از جوانه زنی بذر سلمه تره و سوروف پیشنهاد می‌شود.

effect of chemical compound of yarrow (achillea wilhelmsii c. koch) essential oil on germination characteristics of barnyard grass (echinochloa crus-galli (l.) beauv) and common lambsquarter (chenopodium album l.)

in order to investigate the effect of compound and herbicidal activity of yarrow (achillea wilhelmsii c. koch) essential oil on barnyard grass (echinochloa crus-galli (l.) beauv) and common lambsquarter (chenopodium album l.) germination, two factorial experiments were conducted in a randomized design with four replications at laboratory of islamic azad university in 2020. experimental factors were the type of essential oil at two levels (ordinary and nano) and concentration at six levels (0, 100, 200, 400, 800 and 1000 µll-1). essential oil analysis led to the identification of 49 compounds and among them, camphor (21.1%), 1,8-cineole (19.3%), myrtenol (8.4%), carvacrol (8.3%) and borneol (6.1%) were the main compounds. scanning electron microscopy images showed that the particles were 1 and 100 nm in size. there was no significant difference between germination percentages of barnyard grass at the 100 µll-1 concentration of two types of essential oil. however, with increasing the concentration, this difference became significant, so that in 400 µll-1 concentration, the germination percentage of barnyard grass treated with ordinary and nano essential oils reached 30.12 and 10.02%, respectively. nano essential oil at 1000 at µll-1 concentration inhibited barnyard grass seeds germination completely. common lambsquarter germination was 36.12% and 13.02% at 400 µll-1 of nano and ordinary essential oils and germination was completely prevented by 800 µll-1 nano essential oil. common lambsquarter was more sensitive to yarrow essential oil in comparison to barnyard grass. therefore, the application of 800 and 1000 µll-1 of yarrow nano essential is recommended to prevent the germination of common lambsquarter and barnyard grass seeds, respectively.