پایش وضعیت مقاومت توده‌های علف‏ هرز خونی ‏واش (phalaris minor ) به برخی از علف‏کش‏های رایج در مزارع گندم پنج استان ایران

مقاومت علف‌های‌هرز به علف‌کش‌ها در ایران رو به گسترش است؛ بنابراین پایش مقاومت به علف‌کش‌های رایج و ارزیابی مقاومت عرضی به این علف‌کش‌ها در 38 توده خونی‏واش جمع‌آوری شده از مزارع گندم پنج استان کشور (استآن‌های گلستان، فارس، خوزستان، اردبیل و تهران) انجام شد. آزمایش غربال‌گری به‌صورت زیست‏سنجی گیاه کامل با چهار تکرار در سال 1397 در گلخانه‌های موسسه تحقیقات گیاه‏پزشکی کشور انجام شد. گیاهان درمرحلهدوتاسهبرگی‏ در معرض دُز توصیه‏شده علف‌کش‌ها قرار گرفتند. چهار هفته بعد از سم‏پاشی، درصدوزن‏تر و  خشک وزنده‌مانیاندازه‏گیریشد. نتایج نشان داد که از بین 38 توده، به‌ترتیب 13 (34 درصد)، هشت (21 درصد)، دو (پنج درصد) و یک (حدود دو و نیم درصد) توده‌ در گروه بسیار مقاوم تا مشکوک به مقاومت به علف‌کش‌های مزوسولفورون+یدوسولفورون+مفن‏پایردی‏اتیل (آتلانتیس)، کلودینافوپ–پروپارژیل (تاپیک)، پینوکسادن (آکسیال) و مزوسولفورون+یدوسولفورون+دیفلوفنیکان+مفن‏پایردی‏اتیل (اُتللو) قرار گرفتند. در ‏مجموع، مزوسولفورون+یدوسولفورون+دیفلوفنیکان+مفن‏پایردی‏اتیل و پینوکسادن نسبت به دو علف‌کش دیگر، کارایی بالاتری روی توده‌ها نشان دادند. مقاومت عرضی به دو علف‏کش کلودینافوپ–پروپارژیل و پینوکسادن (بازدارنده accase) در دو توده (gm1 از استان گلستان، pa1 از استان اردبیل) مشاهده شد. مقاومت به دو علف‏کش مزوسولفورون+یدوسولفورون+مفن‏پایردی‏اتیل و مزوسولفورون+یدوسولفورون+دیفلوفنیکان+مفن‏پایردی‏اتیل در یک توده (al1) از استان گلستان مشاهده شد. مقاومت توده‌های استان خوزستان به علف‌کش‌های بازدارنده‌های accase و مقاومت عرضی در بین توده‌های استآن‌های گلستان و اردبیل، نشان دهنده گسترش سریع خطر پدیده مقاومت در کشور، به‌ویژه در این استآن‌ها است.  بر این اساس، توجه بیشتر به امر پیشگیری، در به‌تاخیر انداختن و مدیریت توده‌های علف‌های خونی‌واش‌ مقاوم به‌ علف‌کش‌ها ضروری است.

Monitoring the resistance status of canarygrass (Phalaris minor ) accessions to some commonly used herbicides in wheat fields of five provinces in Iran

The spread of weed resistance to herbicides is expanding in Iran; therefore, monitoring of resistance to the most commonly used herbicides and evaluation of crossresistance to the herbicides were carried out on 38 canarygrass accessions collected from wheat fields in five provinces (Golestan, Fars, Khuzestan, Ardabil and Tehran provinces) of Iran. The whole plant screening test was conducted with four replications in the greenhouse of Iranian Research Institute of Plant Protection in 2019. Plants at the two to three leaves stage were exposed to the recommended field dose of herbicides. Four weeks after spraying, the percentage of fresh and dry weights and plants survival were measured. Of the 38 accessions, 13 (34%), eight (21%), two (5%) and one (about 2.5%) accessions were classified to being high resistant and suspected resistant to mesosulfuron+iodosulfuron+mefenpyrdiethyl (Atlantis), clodinafoppropargyl (Topik), pinoxaden (Axial), and mesosulfuron+iodosulfuron+difloficane+mefenpyr diethyl (Othello), respectively. Overall, mesosulfuron+iodosulfuron+diflufenican+mefenpyr diethyl and pinoxaden showed higher efficiency on the accessions than the other two herbicides. Crossresistance to clodinafoppropargyl and pinoxaden herbicides was observed in two accessions (GM1 from Golestan, PA1 from Ardabil). One accession (AL1) from Golestan province showed resistance to mesosulfuron+iodosulfuron+mefenpyrdiethyl and        mesosulfuron+iodosulfuron+diflufenican+mefenpyr diethyl. Resistance to ACCase inhibitors in the accessions collected from Khuzestan province and the crossresistance in the accessions collected from Golestan and Ardabil provinces showed the rapid development of herbicide resistance problem in Iran, especially in the mentioned provinces. Therefore, it is necessary to pay more attention to the prevention, delay and management of canarygrass herbicideresistant accessions.