اثر تراکم بوته ارقام گندم بهاره (triticum aestivum and t.durum)بر رقابت با علف‌هرز پنیرک (malva rotundifolia) در شرایط محیطی بوشهر

به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر قدرت رقابت ارقام گندم و علف هرز پنیرک (malva rotundifolia) در شرایط محیطی استان بوشهر، تحقیقی در سال زراعی 93-1392 و در دو آزمایش مجزا (رقابت و عدم رقابت با علف‌هرز)، هر یک بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار رقم گندم (چمران، یاواروس، کوهدشت و زاگرس) و چهار تراکم بوته گندم بودند.  هر کرت فرعی به صورت فرضی، به دو بخش مساوی عاری از علف هرز و با علف هرز تقسیم شد. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم بوته گندم، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متر مربع به طور معنی‌داری افزایش یافت. در شرایط بدون رقابت، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه، به ترتیب به رقم چمران (3721.7 کیلوگرم در هکتار) و زاگرس (3040.3 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. در شرایط رقابت با پنیرک، بیشترین میانگین عملکرد دانه در رقم یاواروس مشاهده شد که با چمران تفاوت معنی‌داری نداشت. یاواروس دارای بیشترین شاخص رقابت با پنیرک (awc) بود. افزایش تراکم تا 500 بوته، باعث افزایش توان رقابت گندم شد، به‌طوری‌که کاهش میانگین عملکرد دانه ارقام گندم در رقابت با پنیرک در تراکم‌های 350 و 500 بوته در مترمربع، به ترتیب 18 و 8.5 درصد بود. تفاوت زیست توده علف‌هرز پنیرک در میان ارقام و تراکم بوته گندم در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین و کمترین زیست توده پنیرک، به ترتیب در رقابت با ارقام زاگرس و یاواروس مشاهده شد. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که توان ارقام گندم در پایداری عملکرد و رقابت با پنیرک متفاوت است و با افزایش تراکم تا 500 بوته در مترمربع، قدرت رقابت ارقام گندم با پنیرک را افزایش می‌یابد.

Effect of crop density on spring wheat cultivars (Triticum aestivum and T. durum) competition with mallow (Malva rotundifolia) under Bushehr conditions

The effects of crop seed densities on mallow weed (Malva rotundifolia) suppression and grain yield of wheat cultivars was investigated at two separate (weedy and weed free conditions) factorial experiments with randomized complete block design with four replications. Four spring wheat cultivars (Atila 5, Yavaros, Zagros and Koohdasht) were sown at four densities. Mallow weed was sown at constant density of 10 m2. Increasing wheat density significantly increased the grain yield, kernel per spike, spike number per m2 and plant height. Under weed free conditions, the highest and the lowest grain yield belonged to Atila5 (3721.7 kg ha1) and Zagros (3040.3 kg ha1) cultivars, respectively. Yavaros cultivar had the highest ability to withstand competition (AWC) and competition index (CI). Increasing wheat density up to 500 plant m2 reduced 8.5% of grain yield in competition with mallow compared to 18% in 350 plant m2. Individual weed biomass was differed among wheat cultivars and crop densities. Mallow had higher and lower biomass when compete with Yavaros and Zagros cultivars, respectively. In general, the results showed that the wheat cultivars were different in yield stability and competition with the mallow and increasing the crop density up to 500 plants m2, increased the competitiveness of wheat cultivars with mallow.