اثر مدیریت گیاهان پوششی چاودار (Secale Cereal) و شبدر برسیم (Trifolium Alexandrinum) بر روند تغییرات شاخص های رشد گیاه لوبیا (Phaseolus Vulgaris) در شرایط حضور و عدم حضور علف‌های‌هرز

به منظور بررسی تاثیر گیاهان پوششی مختلف و مدیریت مالچ آن ها بر شاخص‌های رشدی لوبیا (p. vulgaris l.) در شرایط حضور و عدم حضور علف‌های‌هرز، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال زراعی 92-1391، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل گیاه پوششی در سه سطح شبدر برسیم (t. alexandrinum l.)، چاودار (s. cereale l.) و مخلوط شبدر برسیم+ چاودار (نسبت 50 : 50)، در دو تراکم توصیه شده و افزایش یافته (1.5 برابر توصیه شده) و سه روش مدیریت مالچ شامل خشک کردن گیاهان پوششی با علف کش گلایفوسیت و سپس باقی گذاشتن بقایا بر روی پشته، کف بر کردن گیاهان پوششی و خارج کردن بقایای آن وکف بر کردن گیاهان پوششی به صورت سبز و تازه و سپس باقی گذاشتن آن ها بر روی سطح خاک بود. نتایج بیانگر اثر معنی‌دار تیمارهای آزمایش بر تراکم و وزن خشک علف های هرز و حداکثر میزان شاخص‌های رشدی گیاه لوبیا بود. بر این اساس،کمترین تراکم و زیست توده کل علف‌های هرزو  بیشترین شاخص سطح برگ لوبیا (lai)، در تیمارهای شاهد کنترل شیمیایی (4.68)، شاهد وجین دستی (3.96) و در ترکیب تراکم افزایش یافته گیاه پوششی مخلوط شبدر+ چاودار و مدیریت علف کش+ مالچ گیاه (4.82) مشاهده شد. همچنین حداکثر ماده خشک تجمعی (tdm) و کمترین تراکم و زیست‌توده کل علف‌های هرز، باز هم در این تیمارها و هر یک به ترتیب به مقدار 747.43، 708.49 و 719.71 گرم بر مترمربع به دست آمد. سرعت رشد محصول (cgr، گرم در مترمربع در روز) و سرعت رشد نسبی (rgr، گرم بر گرم در روز) نیز روندی مشابه با ماده خشک تجمعی داشت، به‌طوری‌که گیاه لوبیا به ترتیب در تیمارهای ذکر شده، از بیشترین مقادیر برخوردار بود. در مورد شاخص های رشدی، در بین تیمارهای گیاه پوششی بدون استفاده از علف کش نیز  تیمار حفظ بقایای گیاه پوششی روی سطح خاک، به مراتب بهتر از حذف باقیمانده گیاه پوششی بود. در مجموع، مخلوط گیاهان پوششی در تراکم افزایش یافته، به همراه حذف گیاه پوششی توسط علف‌کش، بهترین ترکیب تیماری جهت رسیدن به حداکثر شاخص‌های رشدی لوبیا بود.

Effects of Rye (Secale cereale) and Berseem Clover (Trifolium alexandrinum) cover crops management on the growth indices in common bean (Phaseolus vulgaris) at the presence and absence of weeds

To evaluate the effect of different cover crops management on the trend of growth indices of common bean (Phaseolus vulgaris) during the growth season in the presence and absence of weeds, an experiment was carried out as a factorial experiment based on the randomized complete block design with three replications in 20122013 growing season at the research farm of the Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Experimental factors were type of cover crops in three levels of erseem clover (Trifolium alexandrinum L.), rye (Secale cereale L.) and intercropping of berseem clover+ rye (50:50), in two levels of seeding rate (recommended density and additive density), and three levels of mulch managements including herbicide+ mulch (cover crops killed by glyphosate and left the dead mulches on the soil surface), harvest+ mulch (cut the live cover crops and left them on the soil surface) and harvest (cut the cover crops and carried them out of the field). Results indicated that all treatments had significantly effects on the total weed density and dry weight and the maximum value of all growth indices. According to this, the LAI of common bean at chemical control (4.68), hand weeding (3.96) and additive density of clover + rye with herbicide + mulch were the highest and total weed density and dry weight in this treatment, were the lowest. According to the results, the TDM at mentioned treatments were 747.43, 708.49 and 719.77 g.m2 and had the highest values. In cover crop treatments without herbicide application, remaining the cover crop residue was better than removing cover crop from soil surface. In addition, CGR (g.m2.day1) and RGR (g.g1.day1) of common bean had the similar trends to LAI and TDM. It was concluded that the additive density of clover + rye with herbicide+mulch was the best combination to achieve to highest values of common bean growth indices.