بررسی تغییرات جمعیت علف‌هرز جودره (hordeum spontaneum koch.) طی سال های 1382 تا 1393 در مزارع گندم کشور

به منظور ارزیابی تغییرات شاخصهای جمعیتی علف‌هرز جودره (hordeum spontaneum koch.) در مزارع گندم استان‌های تهران، البرز، آذربایجان غربی، اصفهان، کرمانشاه، خوزستان و فارس، تحقیقی طی سالهای 1392 و 1393 انجام شد. در بخش اول، مزارعی برای نمونه برداری انتخاب شدندکه در سال‌های گذشته ارزیابی شده و نمونه برداری شده بودند و در بخش دوم، بر اساس سطح زیر کشت گندم در هر شهرستان، مزارع جدیدی انتخاب شدند و مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده  از روابط موجود فراوانی و یکنواختی و میانگین تراکم این گونه‌ها، بدست آمد. در نهایت نقشه پراکنش جودره در هر استان و در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. بر اساس نتایج این بررسی، در مزارع گندم استان‌هایی که در سال‌های گذشته، این علف‌هرز حضور کمتری داشته است، شاخص‌های فراوانی و یکنواختی، به شدت افزایش یافته بود (استان‌های البرز و آذربایجان غربی)، اما در مزارع گندم استان‌هایی که در سال‌های گذشته، این علف‌هرز حضور بیشتری داشته است، تراکم در واحد سطح آن، به میزان زیادی افزایش یافته بود (استانهای تهران، فارس، خوزستان، اصفهان و کرمانشاه). علل گسترش جودره در مزارع گندم، به فاکتورهایی وابسته است که از مهم‌ترین آن‌ها می توان به کشت ممتد گندم و شخم خشک مزارع، به دلیل بارندگی‌های دیر هنگام در فصل پاییز، کم آبی و کاربرد مداوم علف‌کش‌های باز دارنده آنزیم استیل کوآنزیم‌آ کربوکسیلاز، که تاثیری در کنترل جودره ندارند، نام برد. از جمله راهکارهای کاهش جمعیت جودره در مزارع گندم، می توان به تناوب زراعی با گیاهان زراعی پهن برگی مثل کلزا و چغندرقند، انجام عملیات ماخار قبل از کشت محصولات زراعی پاییزه و کاربرد علف‌کش های سولفوسولفورون (آپیروس wg 75%) و مت سولفورون متیل+ سولفوسولفورون (توتالwg 5%+75% )، در مرحله گره دوم ساقه جودره در زراعت گندم اشاره نمود.

Population indices of wild barley (Hordeum spontaneum Koch.) in wheat fields

A study was conducted from 2013 and 2014 to assess the changes of population indices of wild barley (Hordeum spontaneum Koch.) in different wheat fields (including: Tehran, Alborz, West Azarbaijan, Isfahan, Kermanshah, Khuzestan and Fars provinces). First, the fields that had been evaluated in the past years (2003) were selected and second field selection was based on the wheat cultivated area in any city and the new fields were evaluated and selected (2013). Using the existing equations, the frequency, uniformity and mean density of this species were calculated. Finally, the map of the spatial distribution of wild barley for each province was produced using Geographic Information System (GIS). The results showed that frequency and uniformity of wild barley in wheat fields of provinces that had lower populations of this weed in the past years, greatly had been enhanced (Alborz and West Azarbaijan). But in the wheat fields of provinces that wild barley was more populated in the past years, mean density increased (Tehran, Fars and Khuzestan). Distribution of the wild barley in the wheat fields were dependent on the numerous factors including seed longevity, distribution mechanisms and competition reproductive characteristics, that all these factors have caused this species spread in different regions of Iran. Another success factors of the spread of this weed is drought. Continuous wheat cropping (monoculture) and plowing in dry soil in autumn in wheat fields due to late rains and continuous application of Accase inhibitors herbicides that does not control this weed in wheat fields, can be effective in expanding wild barley.