biological aspects of threatened psephellus erivanensis (asteraceae) in the context of ex-situ conservation

Psephellus erivanensis lipsky (asteraceae) is a threatened knapweed species of the armenian flora, endemic to the atropatene floristic sub-province of the armeno-iranian floristic province. according to the results of the conducted study, p. erivanensis is identified as a polycarpic rhizomatous hemicryptophyte with perennial rosettes and annual leafy elongated generative shoots. the diploid cytotype has been found for the species to be 2n=32, the karyotype is symmetric, consisting of 2 pairs of submetacentric and 14 pairs of metacentric chromosomes, 0.77-1.54 µm in size. the average pollen fertility of p. erivanensis is quite high and is in the range of 93-99%, which indicates a high seed set, contributing to the species' reproduction. plants introduced in the yerevan botanical garden have a full development cycle, mature seed formation, and vegetative self-renewal ability, in comparison with natural ones, are distinguished by higher total humidity, intensity of transpiration and photosynthesis, and a decrease in water deficit. the species is recommended for ex-situ conservation through living plant collection creation and, considering its ornamental value, for utilization in arid landscaping schemes. the article is illustrated with a map of the species distribution in armenia, original photographs, and tables.

جنبه‌های بیولوژیکی حفاظت در خارج از رویشگاه اصلی گونه در معرض خطر psephellus erivanensis lipsky (asteraceae)

گونه psephellus erivanensis lipsky (asteraceae) یکی از گونه‌های در معرض خطر در فلور ارمنستان است که انحصاری زیر‎حوزه آتروپاتان از حوزه ارمنی- ایرانی است. براساس نتایج این مطالعه گونه psephellus erivanensis گیاهی علفی چندساله ریزوم‌دار با برگ‎های طوقه‌ای چندساله و شاخه‌های گل‌دهنده بلند برگ‌دار است. گیاهی دیپلویید با شماره کروموزومی 2n=32 و کاریوتایپ متقارن متشکل از دو جفت کروموزوم ساب متاسانتریک و چهارده جفت کروموزوم متاسانتریک به طول 77/0-54/1 میکرون است. متوسط میزان باروری آن کاملاً بالا بوده و در محدوده 99/0-93/0 است که نمایانگر میزان بالای تولید دانه در ارتباط با تجدید‎حیات گونه است. گیاهان کاشته شده در باغ گیاه‌شناسی ایروان دارای یک سیکل کامل رشد، تولید دانه، توان بازسازی رویشی در مقایسه با نمونه‌های وحشی هستند و هم‌چنین میران تبخیر و فتوسنتز در گیاه افزایش یافته و کمبود آب کاهش می‎یابد. برای این گونه، حفاظت در خارج از رویشگاه اصلی از طریق کاشت در کلکسیون‌های زنده و هم‎چنین استفاده از آن در طراحی فضاهای سبز در مناطق خشک و نیمه بیابانی توصیه می‎گردد. نقشه پراکندگی جغرافیایی گونه، تصاویر از رویشگاه طبیعی و قسمت‎های مختف گیاه ارایه می‌گردد.