analysis of a few words in shahnameh: east and northwest iranian

Persian, a southwest-origin language, comprises various parthian and northwestern dialects as well asnumerous loanwords adopted from east iranian languages, specifically sogdian. loanwords are anatural phenomenon in all languages. they are the product of ethnic mixture and cultural intercoursesbetween different folks. in addition to tribal contact between sogdians and parthians, the advent ofsuperdialect and literature account for the entrance of east and northwest words in the persianlanguage.shahnameh has left behind a compilation of ancient-origin east and northwest vocabularyin modern persian some of which have fallen out of use with time. these now-obsolete words couldmerely be found in dictionaries, formal texts, and reference books. they are archaic words and rarelyused. employing synchrony, diachronic, and comparative methods, this paper dissects the morphology ofthe following words: east iranian āvāza (fame), faɣfūr (the emperor of china), tāl ō māl (to getscattered), sitēɣ (mountain peak, straight, high, firm), faž (agony, pain, impurity), rāɣ (plain, slopeof a mountain and also mountain), čuɣd (owl), zēvar (ornament, decoration), āɣāz idan, āɣāz (tostart), butfōz (chin, snout), sangsār (stoning), rež (desire), žiɣār (scream, loud voice), kās (pig), yāfa(idle talk, backbiting), āruɣda (wild, terrifying, violent), pasečīdan./pasēijīdan (to get ready, to prepare),lanij (to take out, bring out), alfanĵidan (to stockpile, to combine, to obtain or achieve).northwest iranian āžīr, -žāla,- žerf,- žiyān, - bahr,- sipihr, - hužīr, - herbod,- zafar,- barzan, -zam,- burz,- andarz,- taham,- sipenj, - sipāh, - yala, - yāra, - yawa, - yazidan.

ساختارشناسی چند واژه در شاهنامه: ایرانی شرقی و شمال غربیرقیه کریم زاده نقشینه

فارسی که زبان جنوب غربی است، نه تنها شامل گویش‌های مختلف پارتی و شمال غربی است بلکه از زبان‌های ایرانی شرقی، به‌ویژه از زبان سغدی، وام‌های بسیار گرفته است. وام‌واژه‌هایی که بر اثر تماس و برخورد عمیق اقوام و ملّت‌های مختلف ایجاد می‌شوند، در همه‌ی زبان‌ها، پدیده‌ای عادی به شمار می‌روند. وجود واژگان ایرانی شرقی و شمال غربی در زبان فارسی، فقط وابسته به روابط عمیق اقوام سغدی و پارتی نبوده است، بلکه خلق زبان و ادبیّات فراگویشی، از علل اصلی آن به شمار می‌رود.شاهنامه فهرست واژگان اساسی ایران شرقی و شمال شرقی را به یادگار گذاشته است که البتّه بخشی از آن، درطی دوره‌های گوناگون از نظام زبان خارج شده‌اند و فقط در سطح فرهنگ‌های لغات، آثار کتبی و منابع باقی مانده‌اند؛ یعنی، کاربردی بسیار محدود و غیر فعّال دارند. این مقاله، با استفاده از روش درزمانی، هم‌زمانی و تطبیقی به ساختارشناسی واژه‌های زیر پرداخته است:الف- واژه‌های ایرانی شرقی:-āvāza,- faɣfūr,‌- tāl ō māl,‌-‌ sitēɣ,‌-‌ faž,‌-‌ rāɣ,‌- uɣd,č‌-‌ zēvar,‌- āɣāz, -āɣāz idan, - butfōz,‌- sangsār,‌- rež,‌- žiɣār,‌- kās,‌- yāfa,‌- āruɣda,‌‌- pasēijīdan/. pasečīdan,- lanij‌ و -‌alfanĵidan.ب- واژه‌های شمال غربی:-āžīr, -žāla,- žerf,- žiyān,‌- bahr,- sipihr,‌- hužīr,‌- herbod,- zafar,- barzan, -zam,- burz,- andarz,- taham,- sipenj,‌- sipāh,‌- yala,‌- yāra,‌- yawa,‌- yazidan.