بررسی همبستگی بین تجمع آلومینیوم، روی و سرب در رسوبات با ماکروبنتوزهای ساکن خورموسی

فلزات سنگین به دلیل برخورداری از قابلیت پایداری بالا و تجمع زیستی از مهم ترین آلاینده های بوم سازگان های آبی محسوب شده و حائز اهمیت می باشند. این پژوهش با هدف بررسی همبستگی بین غلظت تجمع یافته آلومینیوم، روی و سرب در رسوبات با ماکروبنتوزهای ساکن خوریات موسی در سال 1391 انجام یافت. نمونه برداری از رسوب توسط گرب ون وین انجام یافت. پس از انتقال نمونه های ماکروبنتوزی تثبیت شده به آزمایشگاه و شستشو در الک 0/5 میکرون، نسبت به شناسایی گونه ها اقدام شد. پس از هضم اسیدی نمونه های رسوب و ماکروبنتوز، غلظت تجمع یافته عناصر توسط دستگاه icp قرائت شد. پردازش آماری نتایج نیز از طریق آزمون های شاپیرو ویلک، تی تک نمونه ای، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون توسط نرم افرار spss انجام یافت. نتایج بیانگر آن بود که بیشینه میانگین غلظت عناصر آلومینیوم، روی و سرب بر حسب میلی گرم در کیلوگرم در نمونه های رسوب به ترتیب برابر با 80/0 ± 620/29 ، 24/0 ± 136/0 و 3/0 ±10/47 و در نمونه های ماکروبنتوز با 619/40 ±8510/11، 5/32 ±48/76 و 3/99 ±24/00 به ترتیب مربوط به گروه های bivalvia، gastropoda و crustacea است. همچنین میانگین غلظت عناصر روی و سرب در نمونه های رسوب کم تر از رهنمود who است. نتایج آزمون همبستگی نیز نشان داد بین میانگین غلظت تجمع یافته عنصر سرب در نمونه های رسوب و گروه ماکروبنتوزی شکم پایان همبستگی معنی دار وجود دارد. بنابراین گرچه رسوبات منطقه مورد مطالعه به فلزات سنگین روی و سرب آلوده نیست، ولی استقرار صنایع مختلف پتروشیمی در منطقه مورد مطالعه، آلودگی ناشی از اکتشاف و استخراج نفت و تردد نفتکش ها، حوادث و سوانح مربوط به سکوهای نفتی مناطق پیرامون، رفت و آمد کشتی ها، منابع و صنایع مستقر در خشکی احتمال آلودگی رسوبات و به تبع آن آب زیان ساکن به فلزات سنگین را افزایش می دهد.

Analysis of Al, Zn and Pb content in sediments and correlation with metals accumulation in benthic communities (Case study: Macrobenthos communities of Khor Musa)

Heavy metals are discharged into the marine environment through natural process and anthropogenic activities. They can remain in dissolved or in suspension in the water column, precipitate to the bottom, or be taken up by various marine organisms. So, metals can accumulate to toxic concentrations causing ecological damage, and subsequently be transferred to humans and terrestrial animals through the food and feed chains. Therefore this study was conducted for assessment of correlation between Al, Zn and Pb concentrations in macro benthos communities of Khor Musa and these metals accumulation in sediments in 2012. For sediments sampling, cores of 40 cm length were collected with the help of a PVC tube by gently intruding it into the sediment and protruding it out, capping, and freezing it upon return to the laboratory. After digesting the sediments with Aqua Regia solution 3/1 (v/v) HCl/HNO3 in microwave device and identifying the macrobenthos species, concentrations of heavy metals sediments and macro benthos samples were measured using ICPAES. All statistical analyses were performed using the SPSS statistical package according to ShapiroWilk test, One Sample T test, One Way ANOVA (Duncan Multiple Range Test) and Pearson rsquo;s correlation coefficient. The results showed that maximum mean concentrations of Al, Zn and Pb in sediment samples were 620.29 ±80.0, 136.0 ±24.0 and 10.47 ±3.0 mg/kg respectively, and maximum mean concentrations of these elements in macro benthos samples were 8510.11 ±619.40, 48.76 ±5.32 and 24.0 ±3.99 mg/kg respectively belonged to Bivalvia, Gastropoda and Crustacea. The mean concentrations of Zn and Pb were significantly lower than permissible limits recommended by WHO (P<0.05). Also significant correlation found between mean concentration of Pb in sediment samples and Gastropoda samples. Although currently the sediments of study area aren't polluted with Zn and Pb, but the establishment of the petroleum industries, ship traffic, the oil spill from drilling rigs and tankers discharging ballast water can cause a threat to sediments pollution and consequently aquatic animals of this area.