بررسی تجمع فلزات سنگین در آب، رسوبات سطحی و چهار گونه گیاهان آبزی رودخانه کرخه

این تحقیق با هدف تعیین وضعیت میزان فلزات سنگین جیوه، آرسنیک، نیکل و کادمیوم در آب، رسوبات و چهار گونه گیاهان آبزی رودخانه کرخه انجام شد. نمونه برداری آب، رسوبات و 4 گونه گیاهان آبزی عدسک آبی (lemna gibba)، گندمک آبی (vallisneria spiralis)، ناز باتلاقی (bacopa monnieri)، آلاله آبی (ranunculus fluitans) از 3 ایستگاه در شمال، مرکز و جنوب رودخانه کرخه واقع در شمال استان خوزستان در فصل بهار انجام شد. نتایج فلزات سنگین در آب، رسوبات و برگ گیاهان آبزی با 30 تکرار به کمک نرم افزار spss18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سنجش فلزات سنگین مورد مطالعه به روش جذب اتمی و سیستم کوره گرافیتی و هیدرید با کمک دستگاه perkin elmer 4100 انجام شد. بالاترین میزان جیوه، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در آب به ترتیب 0/59 ±10/55، 0/27±3/21، 0/22±2/68 و 0/26±2/88 میکروگرم در لیتر بود. پایین ترین میزان جیوه، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در رسوبات به ترتیب 0/96±20/22، 0/26±5/03، 0/76±6/57 و 0/38±3/31 میکروگرم در کیلوگرم به دست آمد. بالاترین و پایین ترین میزان جیوه در دو گیاه آبزی آلاله آبی و گندمک آبی به ترتیب 0/056±9/71 و 0/012±4/79 میکروگرم درکیلوگرم مشاهده شد. میزان کادمیوم، نیکل و آرسنیک در گیاه ناز باتلاقی بالاتر از سایر گیاهان آبزی به ترتیب 0/001 ±0/22، 0/007±1/33 و /0/004±0/34 میکروگرم در کیلوگرم بود (0/05>p). پایین ترین میزان نیکل و آرسنیک به ترتیب 0/004 ±0/16 و 0/002±0/01 میکروگرم در کیلوگرم در گیاه عدسک آبزی مشاهده شد. با توجه به نتایج گیاه آبزی ناز باتلاقی توانایی جذب و تجمع بالای فلزات سنگین جیوه و نیکل را داشت. میزان جیوه در آب رودخانه کرخه بالاتر از حد مجاز استاندارد ملی ایران و سازمان بهداشت جهانی بود، اما میزان کادمیوم، نیکل و آرسنیک در مقایسه با آستانه مجاز استاندارد ملی ایران و استانداردهای جهانی نظیر آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا و سازمان بهداشت جهانی پایین تر بود.