مقایسه و بررسی تغییرات سختی و قلیاییت با مسمومیت فلز سنگین روی در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

در این مطالعه به بررسی تاثیر تغییرات فاکتورهای شیمیایی آب از لحاظ سختی و قلیاییت بر سمیت فلز سنگین روی و تاثیرات آن بر فاکتورهای بیوشیمیایی خون (قند خون، پروتیین کل، آنزیم الکالین فسفاتاز و یون‌های سرم خون) در ماهی کپور معمولی (cyprinus carpio) پرداخته شده است. تعداد 150 ماهی در اردیبهشت ماه 1386 از یک کارگاه پرورش ماهی در شهر رشت تهیه و با استفاده از تانک‌های مخصوص حمل ماهی با حجم 200 لیتر و مجهز به کپسول اکسیژن به آزمایشگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران انتقال داده شد. در این آزمایش‌ها ماهی‌ها به مدت 10 روز در معرض غلظت مزمن فلز سنگین روی دز 1/0 lc50 96 ساعته قرار داده شدند. نحوه بررسی مبتنی بر اندازه‌گیری فاکتورهای مذکور در چهار تیمار سختی و قلیاییت (h150, h300 و‌‌a250, a350‌) و گروه کنترل در روزهای اول، پنجم و دهم بعد از مواجهه با تیمار فلز سنگین بود. افزایش معنی‌دار پروتیین و گلوکز پلاسما در ماهیانی که در معرض سمیت روی قرار داشتند در مقایسه با ماهیان گروه شاهد کاملا مشهود بود (p < 0.05). تاثیرات آسیب شناسی بافتی سمیت فلز سنگین بر روی بافت‌های کلیه، طحال و آبشش ماهی کپور معمولی نیز با میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی نمونه‌های بافتی تهیه شده از ماهیان پس از مجاورت با روی در بافت آبشش،گنجیدگی و در برخی از موارد بروز خون‌ریزی و نکروز بافتی و همچنین ملانیزه‌شدن سلول‌ها دیده شد. در بررسی بافت طحال نیز دژنره شدن سلول‌ها و پیکنوزه ‌شدن و همچنین خون‌ریزی و تجمع ملانوماکروفاژها مشاهده شد. تغییرات معنادار آنزیم‌ها و فاکتورهای بیوشیمیایی خون، بیانگر تاثیر سو فلز سنگین روی بر سیستم ایمنی و فیزیولوژیک ماهیان می‌باشد. با توجه به تغییر معنادار تیمار قلیاییت h150, a350 نسبت به سایر تیمارها می‌توان از آن به عنوان یک تیمار شاخص برای کاهش سمیت روی استفاده کرد.