روند تغییرات شاخص تغذیه گرایی (Tsi) دریاچه چیتگر طی سال‌های 1398-1392

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (چیتگر) در شمال غرب تهران واقع‌شده است و در زمستان 1391 از رودخانه کن آب‌گیری شده است. در تعیین سطح تغذیه گرایی از عوامل فسفات کل، نیتروژن کل، عمق دیسک سکی و کلروفیل آ استفاده شد. نمونه‌برداری از ستون آب به‌وسیله روتنر در 5 ایستگاه در پهنه آبی دریاچه انجام شد. جهت آنالیز آب از روش کار استاندارد برای آزمایش آب ارائه‌شده توسط انجمن بهداشت عمومی آمریکا استفاده شد. جهت تعیین تفاوت میانگین پارامترهای موردبررسی، آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه anova و آزمون تفاوت زوج میانگین‌های دانکن در سطح اطمینان 95 درصد مورداستفاده قرار گرفت. نتایج بررسی‌های هیدرو شیمی آب در سال 1392-1398 نشان داد میانگین سالانه هدایت الکتریکی 65 ± 432 میکرو زیمنس بر سانتی متر، مقدار ph برابر 0.45 ± 7.79، حد شفافیت دیسک سی چی 0.9 ±3.7 متر اندازه‌گیری شد. میانگین سالانه اکسیژن محلول، نیتروژن و فسفر کل، به ترتیب برابر با 1.4 ± 8.3، 1.342±2.828 و 0.015 ± 0.041، میلی‌گرم در لیتر و کلروفیل آ 2.7 ± 5.2 میکروگرم در لیتر محاسبه گردید. در طی ماه‌های موردبررسی دمای آب بین 0.4 ±5.8 درجه تا 0.2 ±28.9 درجه سانتی‌گراد متغیر بود. در دریاچه چیتگر نسبت ازت به فسفر بیشتر از 30 بود و بنابراین در سال‌های موردبررسی فسفر نقش محدودکنندگی را در فرآیند یوتروف شدن داشته است. در طی سال‌های 98-1392 میانگین شاخص تغذیه گرایی (tsi) برابر 6.3 ±40.6 با دامنه 29 تا 50 بود. بر مبنای ارزیابی چند پارامتری در ابتدای آبگیری دریاچه مصنوعی چیتگر شاخص تروفیکی در حد دریاچه‌های اولترااولیگوتروف و طی سال‌های 1395 و 1396 به سطح مزوتروف نزدیک شده و بعد از تابستان 1397 شاخص تغذیه گرایی طی روند کاهشی تقریباً به تراز اولیه برگشته است. دو عامل معرفی ماهیان (شکارچی و پلانکتون خوار) و عملکرد تصفیه‌خانه در کاهش سطح تغذیه گرایی این دریاچه موثر بوده است.

The trend of changes in the Trohic State Index (TSI) in Chitgar Lake during 2013-2019

Lake of the Martyrs of the Persian Gulf (also known as the Chitgar Lake) is located in the northwestern of Tehran. The construction of this artificial lake was done by Tehran Municipality was filled water of the Kan River in 2012. TN, TP, SD and Chla was used to determine trophic levels. Water sampling was performed by Rotner sampler and the water quality was investigated on 5 stations site during 20132019. Standard methods were used for Analysis of water parameters. To determine the difference between mean of the studied parameters, the Oneway ANOVA variance analysis test and Duncan mean pair test was used, and the confidence level was 95%. Based on the study, the results indicated that during 20132019 the mean yearly EC was 432 ±65 micro;s/cm, pH was 7.79 ±0.45 and SD was 3.7 ±0.9 meter. The mean yearly of dissolve oxygen, total phosphorous, total nitrogen, respectively, were 8.3 ±1.4, 0.041 ±0.015, 2.828 ±1.342 as mg/l and chlorophyll alpha; was 5.2 ±2.7 micro;g/l. During the months under study, the water temperature varied between 5.8 ±0.4 to 28.9 ±0.2 as °C. The ratio of total nitrogen to total phosphorus was more than 30 which indicated phosphorus is limiting factor in the lake Eutrophication. Based on multivariate evaluation method, during 20132019 mean of TSI was 40.6 ±6.3 with range of 2950. In the early years, TSI was oltraoligotrogh and during 20162017 the eutrophication state close to the mesotrophic state and then it has almost returned to its original level during the downward trend after the summer of 2018. Introducing fishes and refinery performance are two main factors that have contributed to the declining level of eutrophication in the lake.