بررسی غلظت سرب، کادمیوم ، روی و مس در رسوبات بستر تالاب گندمان با استفاده از شاخص های ژئوشیمیایی

رسوبات، نقش موثری در کنترل آلودگی یا پالایش آب اکوسیستم تالابی ایفا می‌کنند و مانند آرشیوی تاریخی، در ثبت فلزات سنگین هستند. تالاب گندمان یکی از 10 تالاب برتر پرنده نگری در ایران است. هدف از این مطالعه، بررسی شدت آلودگی رسوبات تالاب گندمان به فلزات سنگین سرب، کادمیوم، مس و روی می باشد. بدین منظور، نمونه برداری از رسوبات در تابستان و پاییز سال 1396 به صورت یکبار نمونه برداری در نیمه هر فصل، در 12 ایستگاه با در نظر گرفتن قابلیت دسترسی و فاصله از محل تخلیه فاضلاب شهری و صنعتی به صورت دستی انجام شد. در کل تعداد 36 نمونه رسوب در هر فصل و در کل، 72 نمونه از عمق20 سانتی متری برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. غلظت فلزات سرب، روی، کادمیوم و مس نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. میانگین غلظت سرب، روی، کادمیوم و مس در تالاب گندمان، به ترتیب 26.34، 61.98 ، 1.25 و 18.75 میلی گرم بر کیلوگرم بهدست آمد. مقایسه میانگین غلظت فلزات با مقادیر استاندارد کیفیت رسوب کانادا برای آب های شیرین (isqg) نشان داد که میزان مس و سرب موجود در رسوبات از میزان استاندارد (isqg) کمتر است، اما روی نزدیک به مرز استاندارد (isqg) قرار گرفته و کادمیوم بیش از میزان استاندارد (isqg) است. آلودگی به کادمیوم ناشی از مصرف آفت کش ها و کودهای کشاورزی در اراضی گسترده کشاورزی در اطراف تالاب گندمان است که زهاب کشاورزی خود را به این تالاب سرازیر می کنند.

The concentration of Lead, Cadmium, Zinc and Copper in sediments of Ganduman wetland with geochemical indices

Sediments play an effective role in pollution control or water purification of the wetland ecosystem and record heavy metals contamination as an historical archive. Ganduman wetland is one of the top 10 birdwatching wetlands in Iran. This study aimed to to investigate the concentration of lead, cadmium, copper and zinc in Ganduman sediments. For this purpose, sediment samples were collected manually in summer and autumn at 12 stations, one sampling in middle of every season with considering the availability and distance from urban and industrial wastewater disposal sites. In total, 72 sediment samples were taken from a depth of 20 cm and transferred to the laboratory. The concentrations of lead, zinc, cadmium and copper in the sediments were measured by atomic absorption spectrometry. The mean concentrations of lead, zinc, cadmium and copper in the sediments was 26.34, 61.98. 1.25 and 18.75 mg/kg. Comparison of the mean concentrations of metals with Canadian sediment quality guidelines for freshwater sediment (ISQG) values showed that the copper and lead concentration in sediments is lower than (ISQG) standard but Zinc is close to the (ISQG) standard and cadmium is higher than (ISQG) standard. Cadmium contamination can be caused by pesticides and phosphate fertilizers utilization in vast farmland around Ganduman wetland where agricultural effluent into this wetland flows.