تعیین فلزات سنگین کبالت، کروم، منگنز، سلنیوم و مولیبدن در رسوبات تالاب هورالعظیم استان خوزستان با استفاده از شاخص‌های آلودگی

رسوبات یکی از شاخص های زیستی تجمع فلزات سنگین در اکوسیستم های آبی هستند که به دلیل ثبات در یک منطقه می توانند به خوبی میزان آلودگی را ارزیابی کنند. این تحقیق در سال 1397 با هدف بررسی فلزات سنگین کبالت، کروم، منگنز، سلنیوم و مولیبدن در رسوبات تالاب هورالعظیم در استان خوزستان انجام شد. در مجموع 27 نمونه رسوبات از 3 ایستگاه با 9 تکرار بر اساس استاندارد astm شماره d2488 تهیه شد. برای سنجش عناصر سنگین از دستگاه icp-oes مدل varian 710-es استفاده گردید. بالاترین میزان فلزات کبالت، کروم و سلنیوم در رسوبات تالاب هورالعظیم به ترتیب 0.019، 93.39 و 29.45 میلی گرم در کیلوگرم در ایستگاه سوم و منگنز و مولیبدن 451.12 و 0.88 در ایستگاه دوم به دست آمد. پایین ترین مقادیر فلزات سنگین کبالت، منگنز و سلنیوم در رسوبات تالاب در ایستگاه اول بود، اما پایین ترین غلظت کروم در ایستگاه دوم و مولیبدن در ایستگاه سوم مشاهده شد. فاکتور آلودگی فلزات کبالت، کروم، منگنز و مولیبدن کمتر از 1 به دست آمد که نشان دهنده آلودگی کم این فلزات می باشد. درمورد فلز سلنیوم فاکتور آلودگی بالاتر از 6 به دست آمد که آلودگی شدید این فلز در رسوبات را نشان می دهد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده می توان بیان کرد که سلنیوم به عنوان مهمترین آلاینده فلزی نسبت به کبالت، کروم، منگنز و مولیبدن می باشد. فاکتور غنی شدگی فلز کبالت آلودگی کم و فلزات کروم، سلنیوم، مولیبدن و منگنز آلودگی به شدت زیاد را نشان داد که می توان بیان کرد این فلزات منشاء انسان زاد دارند. ارزیابی خطر بوم شناختی فلزات کبالت، کروم و مولیبدن در رسوبات تالاب هورالعظیم و شاخص توان مخاطره بوم شناختی در طبقه پتانسیل خطر بوم شناختی کم قرار گرفتند.

Determining of the heavy metals cobalt, chromium, manganese, selenium and molybdenum in sediments of Hooralazim wetland in Khuzestan province using pollution indices

Sediments are one of the biological indicators of the accumulation of heavy metals in aquatic ecosystems, which, due to the stability of a region, can well measure pollution. This research was conducted in 2018 with the aim of investigating heavy metals of Cobalt, Chromium, Manganese, Selenium and Molybdenum in sediments of Hooralazim wetland in Khuzestan province. A total of 27 sediment samples from 3 stations with 9 replications were prepared according to the ASTM D2488 standard. To measure heavy metals the ICPOES Varian 710ES model was used. The highest amount of Cobalt, Chromium and Selenium in the deposits of Hooralazim Wetland was obtained respectively 0.019, 93.39 and 29.45 mg/Kg at the third station and Manganese and Molybdenum were 451.12 and 0.88 respectively at the second station. The lowest values ​​of heavy metals were Cobalt, Manganese and Selenium in the sediments at the first station, but the lowest Chromium concentration at the second station and Molybdenum was observed at the third station. The contamination of Cobalt, Chromium, Manganese and Molybdenum was less than 1, indicating a low contamination of these metals. Regarding Selenium metal, the contamination factor higher than 6 was found to indicate the severe contamination of the metal in sediments. Therefore, according to the results, it can be stated that Selenium is the most important metal contaminant than Cobalt, Chromium, Manganese and Molybdenum. Cobalt metal enrichment factor showed the low pollution level and Chromium, Selenium, Molybdenum and Manganese metals showed high level of contamination, which can be said these metals had origin of human. According to the ecological risk assessment of Cobalt, Chromium, and Molybdenum metals in Hooralazim wetland sediments and ecological risk factors they were classified into low ecological risk potential.